Albert Kersten (met medewerking van Frits Bergman) – Luns. Een politieke biografie. ISBN 978-90-8506-935-5, 704 pagina’s, € 39,90. Amsterdam: Boom 2010.
Joseph Antoine Marie Hubert Luns (1911-2002) was stellig één van de belangrijkste Nederlanders van de vorige eeuw. Hij stak niet alleen letterlijk, maar ook figuurlijk met kop en schouders boven veel van zijn tijdgenoten uit. Hij was bijna twintig jaar (1952-1971) minister van buitenlandse zaken en daarna dertien jaar (1971-1984) secretaris-generaal van de NAVO. Luns was een controversieel man, maar hij genoot in Nederland desalniettemin een grote populariteit. Een biografie van hem kon dus niet uitblijven. Professor Albert Kersten, kenner van de Nederlandse politiek en van de internationale diplomatie heeft er zeven jaar aan gewerkt. Het resultaat mag er dan ook zijn; een kloek boek (om Dries van Agt, die er uiteraard ook in voorkomt, te citeren) van wel 700 bladzijden, maar ook een fascinerend boek, gewijd aan de man die 33 jaar het gezicht van Nederland in het buitenland was, zoals er terecht op de flaptekst wordt opgemerkt. Kersten noemt zijn boek een politieke biografie. Terecht, want het gaat voornamelijk over de politieke loopbaan van Luns en daar valt voldoende over te vertellen. Toen Luns in 1952 minister werd, moest hij de verantwoordelijkheid voor Buitenlandse Zaken delen met zijn partijloze collega Beyen, een ongemakkelijke situatie. Pas in 1956 kwam hieraan een einde. Overigens werd Luns pas lid van de KVP toen hij al enkele maanden minister was. Hij bedankte als lid toen hij secretaris generaal van de Navo was geworden, volgens de auteur was de partij hem te conservatief geworden.
Jarenlang beet Luns zich als een terriër vast in de kwestie Nieuw-Guinea. Hij kreeg hier al mee te maken voordat hij minister werd als Ambassaderaad bij de Permanente Vertegenwoordiging van de Verenigde Naties. Hij verzette zich tot het uiterste tegen de overdacht van dit overzeese gebiedsdeel aan Indonesië, maar moest uiteindelijk onder Amerikaanse druk het hoofd in de schoot leggen. Luns toonde zich flexibel en zette zich in voor normalisatie van de betrekkingen met de Indonesische president Sukarno, van wie hij eigenlijk niets moest hebben. Luns was niet alleen een Atlanticus, die hechtte aan nauwe banden van Nederland en Europa met de Verenigde Staten, hij verzette zich met succes fel tegen het Europa der Vaderlanden van de Franse President Charles de Gaulle. Hij was een fel voorstander van de toetreding van het Verenigd Koninkrijk tot de Europese Gemeenschap.
Al deze en veel meer kwesties (waaronder het teruggeven van Elten en Tudderen aan Duitsland en de Wiedergutmachung) worden uitgebreid behandeld in dit boeiende en goed leesbare boek. Ook een genuanceerd eindoordeel over Luns ontbreekt niet. Hij was zeker een conservatief en een nationalist, maar wie zich daartoe beperkt doet onrecht aan deze gedreven politicus met een groot gevoel voor humor die veel voor Nederland en voor Europa heeft betekend.
Dit boek is op 5 mei 2010 eveneens uitgebreid besproken in het programma PuurCultuur op MeerRadio.