Gerard van Westerloo – De pater en het meisje. ISBN 978-90-234-5683-4, 159 pagina’s, € 16,90. Amsterdam: De Bezige Bij 2009.
Gerard van Westerloo, bekend van Vrij Nederland, De Groene Amsterdam en het spraakmakende boek Niet spreken met de bestuurder onderzocht waarom zo’n vijftig jaar geleden de charismatische pater Frits plotseling uit het leven van zijn zusje Tineke en dat van hemzelf verdween. Daartoe achterhaalde hij de pater, thans een gepensioneerde pastoor, en sprak een aantal keren met hem, en ook met Tineke en haar hartsvriendin Afra en met Beate, de nicht en huishoudster van pater Frits.
Tineke en Afra waren allebei min of meer verliefd op Frits, die daar sexueel misbruik van maakte. Ze kleedden zich uit en hij betastte haar tot hij klaarkwam. Ook moest ze zijn geslacht vasthouden. Dit gebeurde jarenlang regelmatig. Bij Afra stak Frits zijn hand in haar broekje en betastte haar kruisje. Ook dat gebeurde enkele jaren. De meisjes vonden het niet prettig, maar lieten het toe. Ze zwelgden in de aandacht die ze van de pater kregen, een aandacht die ze thuis tekort kwamen. Tijdens een fietstocht met de auteur vroeg de pater hem zijn onderbroek uit te doen. Dat weigerde deze.
Ik moest toen opeens denken aan de irritante quasigrappige pogingen van straatjochies vroeger om iemand in het kruis te grijpen onder de kreet ‘pater Pielias’. Dat is ook meer dan vijftig jaar geleden. Zoiets moet toch ergens vandaan komen. Merkwaardig dat de Rooms-katholieke Kerk het sexuele misbruik zo lang onder de pet heeft weten te houden. De auteur verklaart dit uit de macht van de kerk en van de individuele priesters. Er was geen compassie met de slachtoffers. Zo werd Tineke van haar bed gelicht en door een drietal priesters aan een kruisverhoor onderworpen. De volgende dag bleek pater Frits te zijn overgeplaatst. Haar ouders waren woedend op haar en niemand ving haar op.
In deze samenvatting ben ik, noodzakelijkerwijs, te kort door de bocht en doe ik de auteur onrecht. Het boek geeft namelijk een genuanceerd beeld van en reconstrueert zo goed mogelijk hoe de hoofdpersonen er toen over dachten in het katholieke milieu waarin ze zich bevonden. Zonder goed te keuren wat er gebeurd is gaat de lezer er wel iets van begrijpen. Bovendien is het hoogst actueel. Graag aanbevolen.
Dit boek is eveneens uitgebreid besproken in de boekenrubriek van het programma PuurCultuur van MeerRadio (21 april 2010).
Op 7 mei 2012 overleed Gerard van Westerloo.