Johan Faber – De veteraan. ISBN 978-90-388-9861-2. 349 pagina’s, € 18,99. Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar 2014.
Actuele roman over een oorlog die nooit voorbij gaat.
In het afgelegen dorpje Neerloo verdwijnt een 14-jarig meisje, Mieke Nanninga. Zonder dat iemand hem erop aanspreekt, gaat de verdenking uit naar Meindert Oosting, een Afghanistanveteraan. Deze leidt aan de rand van het dorp een teruggetrokken bestaan in een vakantiehuisje. Meindert en Mieke kenden elkaar sinds zij met haar fiets was gevallen in de buurt van zijn huis en door Meindert werd geholpen. Daarna bleef Mieke hem bezoeken. Genoeg om Meindert verdacht te maken, vindt men.
Meindert Oosting is geen gewone veteraan. Hij is ernstig gewond geraakt tijdens een geheime missie waarover hij ook nu nog met niemand spreken mag. En: hij heeft zijn kameraden van de dood gered toen zij onder vuur lagen bij de taliban. Sinds die tijd voelden zijn kameraden zich ongemakkelijk tegenover Meindert. Hij was een held toen zij laf waren, waren zij gesneuveld dan waren zij zelf ook helden geweest. Daarmee is Meindert een ‘ongemakkelijke held’ geworden, één die wordt ontweken. Ze zijn blij als hij gewond terug gaat naar Nederland.
Auteur Johan Faber (1970) is schrijver en journalist voor een aantal kranten en tijdschriften. Hij schreef een aantal journalistieke boeken: onder andere over Marco van Basten, de Alpe d’Huez en Volkert van der G, de moordenaar van Pim Fortuyn. In 2012 kwam zijn eerste roman Wende uit. Dit is zijn tweede roman, die opvallend actueel is. Iedere Nederlandse missie levert veteranen op die – evenals Meindert Oosting – psychisch in de problemen kunnen komen.
De verdwijning van Mieke Nanninga en de wijze waarop Meindert Oosting door het dorp wordt gedemoniseerd en schuldig bevonden voor men feiten kent, verleent De veteraan een sfeer van grote eenzaamheid. Toch draait het boek niet om de verdwijning van het meisje, maar om vier vragen die de lezer aan het denken zetten: ben je een held als je doodt, ben je een held als je niet doodt, ben je een held als je sneuvelt of ben je een held als je de oorlog overleeft? Meindert loopt stuk op die vragen. Ze worden zijn ondergang.
De veteraan is een aangrijpend boek over heldendom en verboden vriendschap, over intriges, lafheid en moed. Ze leiden tot emoties, zo realiseert Meindert zich, die in een Nederlands dorp en in Afghanistan precies hetzelfde zijn.
Een intrigerend boek, mooi geschreven. Aanbevolen.