Zahra Abdi Hersi en Dominique Prins – De onzichtbare dochter. ISBN 978-90-389-2019-1. 183 pagina’s, € 17,95. Delft: Elmar 2011.
Dit boek is het waargebeurde verhaal van een Somalische vrouw, die uiteindelijk de confrontatie met haar verleden durft aan te gaan. Het raamwerk is een verslag van de vlucht van Amsterdam naar Mogadishu uit 2010, dat onderbroken wordt door flashbacks uit het leven van de hoofdpersoon Dahabo vanaf haar geboorte in 1966. Haar moeder wil haar niet vasthouden na de geboorte en zet daarmee de toon voor het levenslange liefdeloze afwijzen van die dochter. Het meisje snapt daar niets van, want haar moeder houdt wel van haar andere kinderen. Als kleuter wordt Dahabo een paar jaar ‘gestald’ bij familie op het platteland en pas opgehaald als ze besneden moet worden, en daarmee voor het leven verminkt. Dahabo groeit op tot een mooie jonge vrouw, die om haar zelfstandigheid te verkrijgen op 17-jarige leeftijd in een opwelling trouwt met een taxichauffeur en vervolgens het huis wordt uitgezet. Ze krijgt een verhouding met een Franse gynaecoloog, wordt zwanger, ondergaat een abortus en breekt met haar vriend. Ze verliest haar geliefde broertje, krijgt een baan bij een persbureau en een nieuwe vriend, Libaan, waarmee ze trouwt als ze weer zwanger blijkt te zijn. Haar kind sterft na de bevalling. Tijdens de Somalische burgeroorlog vlucht ze met Libaan naar Ethiopië en later naar Cairo. Daar houdt ze het niet uit. Een mensensmokkelaar brengt haar en haar twee kinderen via Barcelona en Parijs naar Nederland: ‘Mijn vrouw is Nederlandse, zij zegt dat je daar als vluchteling de meeste kansen hebt’. In het vluchtelingencentrum word ze juist door de Somalische vrouwen vernederd. Als ze in Den Helder zelfstandig woont krijgt ze steeds meer last van een depressie en wordt ze doorverwezen naar een psycholoog. Dat weerhoudt haar er niet van zelf Libaan op te gaan halen uit Praag. Wanneer ze weer zwanger is en vervuld van liefde voor haar ongeboren kind legt ze de link met haar eigen moeder. Hoe heeft die nooit van haar kunnen houden. Jaren later is ze sterk genoeg om naar Mogadishu terug te reizen en de confrontatie met haar moeder aan te gaan. Dankzij een plotselinge onthulling van een tante verloopt die confrontatie uiteindelijk positief. Dahabo kan nu verder met haar leven.
Het verhaal is sober en ingetogen opgeschreven. Het is niet glamorous als dat van Ayaan Hirsi Ali, maar heeft bij mij geleid tot meer kennis van en begrip voor Somalische vrouwen. Het is een goed leesbaar en boeiend boek.
Dit boek is woensdag 26 januari 2011 eveneens uitgebreid besproken in het programma PuurCultuur op MeerRadio.