Pieter Steinz – Dracula heeft echt geleefd. Een reis door Europa in de voetsporen van 16 literaire helden. ISBN 978-90-468-1727-8, 240 pagina’s. Amsterdam: Nieuw Amsterdam | NRC Boeken 2014.
Na het grote succes van Made in Europe (zie https://www.leeskost.nl/?p=3579) besloot de uitgever het eerder uitgeven boek Macbeth heeft echt geleefd opnieuw uit te geven, maar dan uitgebreid met vier extra reisverhalen.
Eerder onderzocht Pieter Steinz al Faust, eerst alleen als literaire personage, maar later ook als een persoon die echt heeft bestaan. Hij kreeg de smaak te pakken en vond sporen van Dracula op de burcht van Vlad III Dracula, van rabbi Löw en zijn Golem in Praag, van
Wilhelm Tell bij het Vierwoudstrekenmeer en van Ridder Roeland in de besneeuwde pas van Roncevalles.
Hoe heeft Pieter Steinz zijn keuze gemaakt? In de inleiding beschrijft hij een uitstapje naar Spaarndam naar het beeldje van Hansje Brinker, het jongetje dat ooit de stad Haarlem behoedde voor een overstroming door zijn vinger in een gat in de dijk te steken. Deze figuur was niet geschikt voor het boek. Hans Brinker is namelijk honderd procent fictief. Nederland heeft geen cultuurhelden of -heldinnen die voldoen aan de criteria van Pieter Steinz: internationaal bekend en historisch. Steinz vond het ook van belang dat de helden uit Europa kwamen. Zestien literaire helden is Steinz nagereisd in hun land van herkomst en door de cultuurgeschiedenis.
Dracula heeft echt geleefd, maar hij was natuurlijk geen vampier. En ook de Spartaanse koning Leonidas, Koning Arthur, Spiegfriend, Sint-Brandaan, Roeland, Pausin Johanna, Macbeth, Robin Hood, Wilhelm Tell, Don Juan, Tijl Uilenspiegel, Rabbi Löw, Faust, Cyrano de Bergerac en de Baron van Münchhausen hebben waarschijnlijk echt bestaan, zij het dat veel van hun ‘heldendaden’ later door soms beroemde schrijvers als William Shakespeare en Johann Wolfgang von Goethe zijn verzonnen.
Net als Made in Europe is het weer een prachtig uitgegeven en overzichtelijk boek geworden.
Elk hoofdstuk is hetzelfde opgebouwd. Nemen we als voorbeeld het hoofdstuk van Sint-Brandaan. Voor mij is Brandaan een oude bekende, ooit las ik voor mijn lijst Van Sinte Brandane. Het hoofdstuk begint met een foto van een beeld van Sint Brandaan met een korte omschrijving van de persoon. Uitvoerig beschrijft Heinz vervolgens wat over Sint Brandaan bekend is, zowel historisch als uit de literatuur. Er zijn ook twee korte samenvattingen: Brandaan in leven en letteren en Brandaan in de kunsten. Het laaatste deel, zonder meer het boeiendste, bevat het reisverslag met een kaartje: In de voetsporen van Sint-Brandaan.
Dracula heeft echt geleefd is echt een naslagwerk. Het is geschikt om informatie te vinden over bepaalde literaire helden. Er worden soms zoveel feiten opgesomd dat het niet lekker leest. Hoogstens het gedeelte van het reisverslag. Zo is een hoofdstuk over Tijl Uilenspiegel, een van mijn favorieten, een beetje saai, terwijl het juist zo’n komisch figuur was. Voor mij was het wel interessant, omdat ik ook in Damme en Mölln was en in aanraking kwam met de sporen van Tijl Uilenspiegel. De informatie over hem in dit hoofdstuk is wel heel uitvoerig en degelijk.
Het boek: een hebbeding om af en toe weer opnieuw in te kijken. Het geeft je ook impulsen om de beschreven reizen zelf te maken.
Een verrukkelijk boek voor de literatuurliefhebber.