Myrthe van der Meer – UP. ISBN 978-90-443-4720-3, 335 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: The House of Books 2015.
Roman / egodocument over een herhaalde psychiatrische opname.
Als Emma Nieuwenhuis naar de psychiater gaat voor het gesprek dat haar behandeling moet afsluiten, komt ze van een koude kermis thuis. Haar eigen vertrouwde psychiater is afwezig, de vervanger weet niet alleen niets van een eind- gesprek af, maar besluit na indringend praten zelfs dat Emma onmiddellijk opnieuw moet worden opgenomen. Zo zit ze opnieuw op het PAAZ, de psychiatrische afdeling van het algemeen ziekenhuis (of het UP: Urgente Psychiatrie). Net als een paar jaar eerder.
Emma gaat er van uit dat ze met een paar dagen weer naar huis zal kunnen, maar haar gepraat over de wijze waarop ze haar suïcide voorbereidt, maakt dat onmogelijk. Ze gaat opnieuw de psychiatrische molen in, krijgt andere medicijnen en vervalt van opgewektheid in diepe dalen. En dát blijkt nu juist het probleem te zijn: Emma is manisch depressief en leeft constant van ups naar downs.
Myrthe van der Meer (pseudoniem, 1983) werkte als redacteur toen ze na een burn-out vijf maanden lang op een PAAZ werd opgenomen. Over deze ervaring schreef ze haar debuutroman PAAZ, een enorm succes. Ze won er de Psyche Mediaprijs en de Viva400 Award mee. UP gaat over haar tweede opname.
Eigenlijk is UP een vervolg op PAAZ. Het boek kan goed apart gelezen worden, maar de ‘nieuwe lezer’ komt dan wel regelmatig mensen tegen die de PAAZ-lezer al kent. U kunt daar overigens best luchtig overheen stappen, want deze personen spelen in UP noch in PAAZ een hoofdrol.
Emma zoekt naar de oorsprong van haar ziekte. Ze moet al vele jaren manisch depressief zijn en ja, ze is inderdaad regelmatig ‘druk’, erg druk zelfs. Maar is dat nu zo erg? Dat is toch gezellig? En ze doet haar werk toch goed? En haar vriend vindt het toch ook geen probleem? De depressieve perioden zijn heel onaangenaam, dat geeft ze grif toe. Van die depressieve perioden wil ze af, heel graag zelfs. Vandaar dat ze pillen spaarde, om er na zo’n afschuwelijke periode een eind aan te kunnen maken. Logisch toch? Ze piekert en denkt en komt er niet uit. Haar psychiater en haar psycholoog staan naast haar. Maar als de psycholoog haar duidelijk maakt dat ze echt niet iedere keer in noodgevallen opgenomen kan worden, stort Emma weer in: haar vijand zit dus in haar hoofd, ze kan niemand meer vertrouwen.
Myrthe van der Meer weet uit eigen ervaring wat het is om op de PAAZ te zitten. Ze schrijft herkenbaar, neemt haar lezers mee in het doen en denken van haar vaak wanhopige medepatiënten. Allemaal mensen met problemen, maar zou je ze op straat tegenkomen, zo realiseert Myrthe/Emma zich steeds, dan is er niet één ‘gestoord’.
Waar ligt die flinterdunne lijn tussen normaal en gestoord dan?
Voor mensen die kennis willen maken met de medemens in geestelijke problemen én voor die mensen zelf: zij voelen zich vaak eenzaam, maar ze staan niet alleen in het leven.
Een boeiend, toegankelijk boek over en voor mensen in psychische nood.