Derk Jan Eppink – Het rijk der kleine koningen. Achter de schermen van het Europees parlement. ISBN 978-90-289-8088-4, 247 pagina’s, € 22,50. Kalmthout: Pelckmans / Amsterdam: Nieuw Amsterdam 2015.
Nederlander bezet Belgische zetel in Europees Parlement.
Dit boek gaat over de kandidering van Derk Jan Eppink als Nederlander voor een Belgische partij in het Europees Parlement en over zijn verblijf in dat parlement. Het beschrijft Eppinks activiteiten binnen de ECR en de rol van die ECR. Er zijn aparte hoofdstukken gewijd aan zijn medeparlementsleden Michael Farage, leider van de UK Independence Party (UKIP) en de Belgische liberale leider en ex-premier Guy Verhofstadt.
Mr. Derk Jan Eppink (1958) was achtereenvolgens stagiair bij de Europese Commissie, Assistent bij het Europees Parlement, journalist bij het NRC en de Belgische krant De Standaard, lid van het kabinet van de Europese commissarissen Frits Bolkestein en Siim Kallas en campagneleider van de Belgische libertaire politieke groepering Lijst Dedecker.
In 2009 werd Eppink eerste opvolger van lijsttrekker Jean-Marie Dedecker en lid van het Europees Parlement toen de laatste zijn zetel niet innam. Eppink werd er lid van de eurosceptische fractie van Europese Conservatieven en Reformisten (ECR). Hij steekt niet onder stoelen en banken dat hij de Euro maar niks vindt.
Sjoemelaar
Eppink benadert het Europees Parlement en zijn leden uitermate kritisch. De laatsten zijn in de watten gelegde ‘kleine koningen’ met veel privileges die uitermate goed worden gehonoreerd. Ze beschikken allemaal over een werkkamer met douche, zowel in Brussel als in Straatsburg, en hun voornaamste zorg schijnt het tijdig tekenen van de presentielijst te zijn, zodat ze geen cent worden gekort op hun riante honorarium. We lezen overigens in dit boek hoe Eppink daar dapper aan meedeed.
Tijdens de kandidaatstelling was vereist dat Eppink in België woonachtig was, maar hij had daar slechts een postadres en woonde feitelijk in de Verenigde Staten. En zo’n sjoemelaar nam als parlementsleden anderen de maat!
Een heleboel van de genoemde zaken zijn allang bekend, zoals de dure verplaatsingen van het Europees circus tussen Brussel en Straatsburg, het feit dat Europese Parlementsleden pertinent niet willen bezuinigen op Europese (en hun eigen) zaken, dit vaak in tegenstelling tot hun nationale partijgenoten en de van de nationale kiezers losgezongen neiging tot steeds meer Europees federalisme en bemoeienis met allerlei details.
Verhofstadt
Eppink doet alles nog eens dunnetjes over en illustreert een en ander aan het optreden van Verhofstadt: hij wilde altijd een bevlogen indruk maken, maar had vooral last van bevliegingen. Verhofstadt overtrof iedereen in zijn pleidooien voor het Europees federalisme. Een Europese regering, een Europees leger, Europese belastingen en euro-obligaties: het moest allemaal en allemaal tegelijk.
De auteur hekelt de ‘dubbele tong’ van de parlementsleden: thuis zeggen ze tegen hun kiezers het ene, maar in Brussel of Straatsburg zeggen ze het andere. Ook belangenverstrengeling en bijbaantjes komen aan bod.
Uitspraken en anekdotes
Het boek is doorspekt met opmerkelijke uitspraken en anekdotes.
Politiek correcte wijsheid gebiedt te stellen dat vrouwen in de politiek zorgvuldig en sociaal met elkaar omgaan, maar ik heb er, eerlijk gezegd, weinig van gemerkt. Integendeel, intrige, roddel en afgunst domineren te vaak verhoudingen tussen vrouwelijke politici. De vijand van een vrouw is in de politiek een andere vrouw.
Ghadaffi, Lockerbie: Dat was moord, en moord blijft moord ook al zet de moordenaar nadien een feestneus op.
De parlementsleden compenseren hun gebrek aan gewicht met een overmaat aan reizen.
De Commissaris van klimaatbeleid, de Deense Connie Hedegaard, begon zeer bevlogen als de ster van Brussel, maar verdampte volledig.
Farage was kennelijk zo kleurrijk dat hij zowel zijn vrouw, Kirsten Mehr, in dienst had, als zijn perschef Annabelle Fuller, tevens maîtresse. Dat liep uit op een vrouwengevecht waarbij de vrouw van Farage diens perschef / vriendin tijdens het overwinningsfeest van de verkiezingen het hotel Intercontinental liet uitgooien.
Collega’s in het Europees Parlement die deelnamen aan een dieet met de parlementaire Weight Watchers Club veranderden. Mannen werden zeurderig en vrouwen pinnig. Het was een soort interne lijfstraf met geestelijke zweepslagen.
‘Goede vent’
Toen Eppinks termijn als lid van het Europees Parlement erop zat bleek de partij van Dedecker praktisch van het toneel verdwenen. Mede daardoor sloot zijn Europees avontuur af in 2014 als lijstduwer van de VVD bij de Europese verkiezingen van 2014: ‘Ik voelde me thuis in de gezellige partijcultuur en kende die al. Sleutelwoord in de VVD is: een goede vent. Als iedereen dat vindt zit je goed.
Neelie
Het boek heeft een hoog Ik was er bij gehalte. Of het nu om de wederwaardigheden van de ECR-fractie gaat of de benoeming van Europese commissarissen. Zo vermeldt de schrijver dat na de afwijzing van de christendemocratische Bulgaarse kandidaat Commissaris Zheleva onder aanvoering van de liberalen haar partijgenoten nu een liberaal hoofd op het hakblok eisten. Dat hoofd was van Neelie Kroes die herbenoemd moest worden. Tijdens de hearing waren de christendemocraten genadeloos voor de ‘incompetente en arrogante Kroes’, die het volgens Eppink best ‘redelijk’ deed tijdens de hearing. Hij verdedigde haar en steunde de Belgische Groene afgevaardigde Lamberts, die een herkansing van Kroes wist te bewerkstelligen. Toen Kroes volgens zijn zeggen Eppink belde, adviseerde hij haar zich goed voor te bereiden en vooral duidelijk te maken dat ze volledig wilde samenwerken met de parlementscommissie voor de Digitale Agenda.
‘De psychologie is eenvoudig. Eigenlijk moet het eergevoel van de eenzaam reizende parlementaire nomaden worden gestreeld. Ze moeten het gevoel hebben belangrijk te zijn. Europese politiek is een zaak van empathie. Kroes, van origine geen wereldkampioene empathie, begreep dat meteen en ze slaagde.’
Conclusie
In het slothoofdstuk vraagt de auteur zich af of het Europees Parlement nog een toekomst heeft. Hij constateert dat de meeste Europeanen zich er op de een of andere manier niet door vertegenwoordigd voelen. De toekomst hangt af van de parlementsleden zelf, en van hun politieke elites. ‘Als zij doorgaan met zelfbewieroking en de simpele slogan meer Europa die per definitie meer Europees Parlement betekent, dan verliest de instelling haar representativiteit en verdampt haar politieke fundering’.
Er staan een heleboel waarheden in de boek, maar ze zouden objectiever en minder vooringenomen moeten worden neergezet.
Deze recensie is tevens gepubliceerd in Bestuursforum 39, nummer 8/9, augustus / september 2015, pp. 22-23.
Dit boek is op donderdag 20 augustus 2015 tevens besproken in het programma MeerInformatief van MeerRadio. Het geluidsbestand staat hieronder.