Victoria Clark en Melissa Scott – Dineren met dictators. 26 tirannen en hun lievelingsgerecht. Vertaald uit het Engels (Dictators’ Dinners) door Jacques Meerman. ISBN 974-90-468-1933-3, 173 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: Nieuw Amsterdam 2015.
Wat vinden dictators lekker?
De dictators…tja, die kennen we wel. Van hun wandaden en gruwelijkheden, van hun slachtoffers en door hen veroorzaakte hongersnoden (dat is toch wel een dingetje van een aantal). Maar niet van hun eetgewoontes.
Lezend in dit boek begon ik me toch wel af te vragen waarom Hitler als de grootste misdadiger ooit te boek staat. Of is dat alleen in deze contreien. Niet dat ik pleitbezorger voor hem wil zijn, integendeel, maar er zijn toch ook nog een paar andere figuren geweest die hem in dodentallen ver overtroffen, zoals Stalin, Mao en oudoom Pol Pot. De laatste begroef zijn slachtoffers levend begroef om munitie uit te sparen. Wil je een beetje meetellen als leider, dan moet je toch al gauw in miljoenen slachtoffers denken. Allemaal bezeten van hun eigen idealisme, hoewel dat in deze context een beladen woord is.
Het boek is hilarisch. Wat een idioten! Het is lachwekkend om te zien dat hun huislijke gedragingen minstens zo bizar zijn als hun politieke daden. Beelden van allerlei films waarin de diverse dictators op de hak genomen worden trekken aan mijn geestesoog voorbij. Hoe karikaturaal je ze ook neer zet, het haalt het niet bij de werkelijkheid voor een aantal van de besproken dictators. Alleen Tito en Salazar komen er genadig vanaf.
De Afrikaanse dictators spreken het meest tot de verbeelding. Mobutu die iedere nieuwsuitzending liet beginnen met het beeld van Mobutu die uit de hemel nederdaalt (ik heb vergeefs gezocht naar het beeldmateriaal om u te plezieren met een linkje, maar helaas) of Idi Amin met zijn crush op Queen Elisabeth (hij schijnt haar om vuile slipjes gevraagd te hebben) en Bokassa met zijn kannibalisme en Napoleon-act. En, bij de meeste Afrikaanse dictators, het geheel ontbreken van een duidelijk idealisme, anders dan zelfverrijking en het verkrijgen van goddelijke status.
De kapstok waaraan deze verhalen opgehangen worden is die van hun eetgewoonten. Bij iedere dictator een recept. Meestal niet al te wilde dingen maar voor wie een Hastings-Kamuzu-Bandaatje (Malawi) wil doen moet toch op zoek naar de grote, eerst uit te knijpen en dan te drogen, Mopani-wormen. Maar dan heb je ook wat.
Lachen om onderdrukkers. Wie vindt dat dat mag leze dit boek. En er staan nog aardige recepten in ook.