Jacob Vis – De Professor. ISBN 978-90-8660-288-9, 208 pagina’s, € 17,25. Arnhem: Ellesy 2015.
Thriller over een waar gebeurde rechtszaak waarin grote fouten werden gemaakt.
In 2007 schreef Jacob Vis al de true crime story Het Rijk van de Bok. Hierin toont hij aan dat er in de moordzaak Overzier/Haalboom sprake was van een rechterlijke dwaling. In dit boek vertelt Vis nogmaals dit verhaal, maar nu in romanvorm.
Commissaris Van Arkel gaat een oude moordzaak opnieuw onderzoeken. Max Spaan is ten onrechte beschuldigd van moord. Hij werd veroordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf. Als het verhaal begint heeft hij al 11 jaar van zijn straf uitgezeten. Een oud-rechercheur heeft een brief geschreven waarin allerlei ernstige tekortkomingen van deze zaak worden gemeld. De minister van justitie vindt het nodig dat de commissie evaluatie afgesloten strafzaken (CEAS) de zaak opnieuw onderzoekt. Van Arkel maakt deel uit van deze commissie.
Gaandeweg het onderzoek blijkt al snel dat de politie grote fouten heeft gemaakt. Max Spaan zou Ron Verbeek vermoord hebben en begraven. Door nalatigheid van de politie werd het lijk van Ron veel te laat gevonden en is de doodsoorzaak niet meer te achterhalen. Max Spaan kwam in beeld als dader. Hij werd gearresteerd en verhoord. Tijdens de verhoren zat hij er maar wat op los te fantaseren en de verdenking werd steeds groter. Een belangrijke anonieme brief werd niet serieus genomen en er werd een zeer onlogische theorie opgebouwd: Max zou Ron overweldigd hebben en begraven. Van Arkel gaat met Max alles reconstrueren en het blijkt dat Max veel te zwak is voor vechtpartijen en het in z’n eentje verslepen en begraven van het lijk van zo’n grote kerel.
De vijf leden van de onderzoekscommissie onderzoeken de zaak grondig. Vele betrokkenen worden streng verhoord, vaak met resultaat. Ondanks ontkenningen van de politie en de officier van justitie Leonard komen steeds meer nieuwe feiten aan het licht. Het blijkt te gaan om een zaak waar sprake is van tunnelvisie. Men was gefixeerd op een bepaalde dader en alles wat niet uitkwam en niet leidde naar bewijs van de schuld van Max werd ter zijde geschoven. Zo blijken politie, officier van justitie en de rechters allemaal oogkleppen te hebben gehad.
Max Spaan zit dus onschuldig in de gevangenis. Hij zit tussen een stel zware criminelen, ze noemen hem de professor. Zijn gevangenis is een van de strengste in het land en zijn lot is extra schrijnend omdat hij vaak getreiterd wordt onder leiding van de zeer gevaarlijke Herman de Wilde. Het boek begint in de gevangenis als medegevangenen een spelletje ‘dwergwerpen’ spelen met Max, nota bene in de aanwezigheid van twee bewakers. Gelukkig volgt straf: Herman in de isoleercel en een schorsing voor de bewakers.
Het is een schokkend verhaal mede doordat het op een ware geschiedenis berust. De veroordeelde heet in werkelijkheid Henk Haalboom, het vermoorde slachtoffer Pim Overzier. Hij is in het bos gevonden waarvan de schrijver Jacob Vis de beheerder was. Jacob Vis is zelf ook op onderzoek gegaan. Hij was zeer begaan met deze zaak. Dat wordt ook duidelijk als je de omslag ziet met daarop een afbeelding van het bekende schilderij De schreeuw van de Noorse schilder Edvard Munch. Een man schreeuwt het uit van ontzetting. Overigens is de werkelijke gang van zaken nog steeds niet bekend. Jacob Vis heeft in deze thriller een mogelijke toedracht bedacht.
Jacob Vis, officieel Job Vis (1940), heeft weer een realistische en spannende thriller geschreven, de twaalfde al weer met Ben van Arkel. Vis is in dit genre zeer succesrijk: al vijf keer werden zijn boeken genomineerd voor de gouden strop. In België kreeg hij niet alleen nominaties, maar ook één keer de Diamanten Kogel.
Het is vreemd dat ondanks de erkenningen van vakjury ’s en van de thrillergids van Vrij Nederland de thrillers van Jacob Vis nooit echte bestsellers zijn geworden, dit in tegenstelling tot enkele zeer populaire vrouwelijke schrijvers in dit genre. Ook in dit boek schrijft hij een strakke plot zonder allerlei zijwegen. Zijn stijl is helder. Geen geklets. Zijn verhalen zijn herkenbaar, realistisch, maar ook spannend. In zijn werk is De professor een van de betere.
Meeslepende thriller die eindigt met een onthutsende onthulling.