Youp van ’t Hek – Bang! ISBN 978-94-004-0401-4, 174 pagina’s, € 8,95. Amsterdam: Thomas Rap 2015.
Columns waarin Youp van ’t Hek ongenadig oordeelt over het Nederland van 2014/15.
Net nu zijn jaarlijkse bundel columns verschijnt, stopt Youp van ’t Hek (1954) enige tijd met zijn stukjes in de NRC. Voor vele lezers een groot gemis. De cover van deze bundel is bijna gelijk aan die van vorig jaar (zie https://www.leeskost.nl/?p=3866): het brilletje van Youp met daarin nu de huidige titel: Bang! In zijn voorwoord verklaart hij die. Hoe het ook knalt, de mensen zullen schrikken. Hij wil zijn lezers wakker schudden. De titel is heel passend, want Youp gaat misschien wel meer te keer dan ooit, en soms wel erg hard. Zelf zegt hij in het voorwoord dat hij met een relativerende glimlach naar de werkelijkheid kijkt, maar van afstand nemen of nuanceren is geen sprake.
Het koningshuis behandelt Youp best stevig. Hij heeft het over prins Pils, Willy en Max & Lex. In Nieuwe Stijl heeft Youp een telefoongesprek met Maxima. Zij noemt hem Youpie. Ze vraagt wat hij van de Koningsdag Nieuwe stijl vond. Youp vindt het maar niks. Hij vindt ook dat ze hun kinderen misbruiken. Dat zielige zwaaien van jullie drie dochters. Iedereen zag dat ze zich helemaal de tyfus vervelen. Ze zagen er in die capes oubollig uit, net minibejaarden. Over de familie Van Vollenhoven: flikker die tweedehands Van Vollenhoven er eens uit. Zijn zonen: gewoon doorsnee Amsterdam-Zuidkakkers, over Bernhard: vastgoedmaffioos. Commentaar van Maxima: je hebt gelijk Youpie, maar begrijp je nu ook waarom je al jaren geen lintje krijgt?
Zoals gewoonlijk neemt Youp weer vele personen op de korrel. Verreweg het meest is Henkie Krol de klos (krolse Henkie), maar ook Albert Verlinden (roddelnicht, emotiemaffioos) en Onno Hoes (met zijn pijpmondje) komen in vele columns voor, evenals Camiel (incompetente ijdeltuit), Gordon, Bram Moskowicz, Frank Masmeijer (de saaiste en burgerlijkste televisiepresentator ooit), Jordan Belfort (droeftoeter, lid van de gebakkenluchtbrigade), de ‘voetbalvrouwen’ Sabia en Sylvia (hoeren), Freek Vonk en Kees van der Staay.
De VVD krijgt ook dit jaar veel aandacht. De vele vooraanstaande VVD’ers met hun financiële schandalen zijn voor hem een dankbaar onderwerp. Kamervoorzitster Anouchka van Brakel noemt hij het operettenummer van de VVD. Natuurlijk komen ook allerlei falende maar zich wel verrijkende managers aan bod. Van Bloemendaal (rodebroekengemeente, kakkersgemeente) met burgemeester Ruudje Nederveen (gediplomeerde brokkenpiloot) moet Youp helemaal niets hebben. Diep medelijden heeft hij met Diederik Samson van de PvdA. Wat is erger: spot of medelijden?
Naast al deze kritiek kom je na enig zoeken ook positieve stukken tegen. Een voorbeeld is Hoteldebotel, waarin hij positief schrijft over Het Schimmelpenninck Huys, het hotel waarin hij met zijn crew overnacht als hij in Groningen optreedt. Leuk en sympathiek is Libidoders. Oprecht boos is hij in De dooientram, de tram met een dode. De trambestuurder reed gewoon naar het eindpunt en de medereizigers noemt Youp sneue zielen die apathisch naar de schermpjes van hun telefoon zitten te loeren en af en toe wat lettergrepen naar collega-zielen tikken. Hij is toch al geen liefhebber van social media. Bij het gebruik van Twitter heeft hij het over twitterdiarree.
Eén van de opvallendste en vaak ook de geestigste kenmerken van Youps taalgebruik is dat hij veel nieuwe woorden en omschrijvingen bedenkt. Dat blijkt al uit de talrijke citaten in deze recensie. Toch nog één mooi voorbeeld. Youp heeft kennelijk een grote hekel aan vrouwen met een borstvergroting. Die vrouwen noemt hij siliconenbarbies en hun borsten: vultieten, siliconenjongens, liegtieten.
Bundel columns waarin veel te lachen valt, voor wie niet al te gevoelig of fatsoensrakkerig is (maar die koopt hem toch niet).