Anne-Gine Goemans – Honolulu King. ISBN 978-90-414-2522-5, 349 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: Ambo | Anthos 2015.
Getraumatiseerde Indische man biecht wraakactie op en blaast zijn Honoluluband nieuw leven in.
Hardy Hardy is een tachtigjarige man. Sinds zijn demente vrouw Christina in een ‘hotel’ is opgenomen, drijft hij zijn toko in Haarlem met hulp van kleindochter Synne en twee vrienden met wie hij ooit in een Honoluluband zat. Daarnaast is hij in zijn eentje ‘Het instituut voor orale Indische geschiedenis’. Oude Indische mensen vertellen hem het verhaal van de verschrikkelijke geschiedenis die hen onder de wrede Japanse bezetters getraumatiseerd heeft. Hij neemt die verhalen op.
Ook Hardy Hardy is getraumatiseerd. Hij verloor zijn vader als kind en zag voor zijn ogen zijn moeder, broertjes en zusjes op gruwelijke wijze vermoorden. Niet door ‘de jappen’, maar in de bersiap, de vrijheidsstrijd van de Indiërs. Maar, is zijn mening, de moorden zijn eigenlijk door ‘de Jap’ gepleegd, want zíj hersenspoelden de jonge vrijheidsstrijders en leerden hen de wreedheden waardoor ook zijn familie stierf.
Kleindochter Synne helpt haar grootvader in de zaak. Bovendien is ze zo geïnteresseerd in de verhalen van de oude geschiedenis, dat zij alle bandjes afluistert. Op die manier groeit het begrip voor haar opa. Hardy maakt plannen voor de heroprichting van zijn oude Honoluluband, die kort na de oorlog in Nederland furore maakte. Maar dan wordt zijn leven door elkaar geschud. Pal tegenover de toko vestigt zich een sushirestaurant. Hardy is razend. Hij voelt zich belaagd door de oude vijand.
Anne-Gine Goemans (1971) is een ‘prijsschrijver’. Voor haar eerste boek Ziekzoekers kreeg zij de Anton Wachterprijs. Voor Glijvlucht ontving zij zowel een Nederlandse als een Duitse literatuurprijs. Dat boek werd inmiddels in vijf landen vertaald.
Hardy Hardy wil lid worden van de Vrijmetselarij. Nadat hij zijn proeftijd doorlopen heeft, moet hij een ‘bouwsteen’ aandragen: een lezing houden over zijn eigen leven en over de waarden die hij daarin heeft opgedaan. Voor Hardy Hardy met zijn trauma’s een zwaar karwei. Maar dan besluit hij open kaart te spelen. In zijn bouwsteenlezing vertelt hij de broeders van de Vrijmetselarij dat hij de dood van zijn familie heeft gewroken door negen Indonesiërs te doden. Dat leidt tot grote ontsteltenis bij de broeders. Kunnen zij iemand met zo’n verleden wel opnemen in hun midden?
Anne-Gine Goemans baseert dit ‘moord-verhaal’ op een ware geschiedenis. In een van de loges van de Vrijmetselarij hield een Indische broeder in 1988 een bouwstuk over zijn verleden. Hij openbaarde daar dat hij, als wraakneming op de doden in zijn familie, zeventien mannen had afgeslacht die zijn geliefden hadden vermoord. De Vrijmetselarij hield de wraakactie van de broeder geheim.
Nu komt Goemans met het verhaal dat een variatie is op die bronnen. De verhalen van Hardy Hardy’s klanten over de bersiap-tijd ontleent zij ook aan de werkelijkheid. Daarmee is dit boek een soort ‘historische roman’.
Ik ben diep onder de indruk van dit uitstekend geschreven, bij vlagen ontroerende, op andere momenten weer amusante en indrukwekkende boek. Alle figuren zijn levensecht getekend. Wie hierin begint, blijft lezen.
Is boek dit Goemans’ volgende prijswinnaar? Het zou mij niet verbazen.