Owen Sheers – Ik zag een man. Vertaald uit het Engels (I Saw a Man) door Inge de Heer. ISBN 978-90-2632-948-7, 312 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: Ambo | Anthos 2015.
De dood als middelpunt in drie mannenlevens.
Michael Turner verhuist nadat hij zijn vrouw Caroline verliest. Zij was als tv-journalist aan het werk in Pakistan en werd daar gedood door een bom, afgeschoten door een drone. Alles in hun huis in Wales doet hem denken aan hun gelukkige huwelijk. Hij wil weg, ver weg. Als schrijver kan hij tenslotte overal werken. In Londen komt Michael naast een gezin te wonen: Josh en Samantha Nelson en hun twee dochtertjes Rachel en Lucy. Hij raakt al gauw bevriend met het stel en brengt er veel van zijn tijd door. Hij ontdekt dat er barstjes zitten in hun gelukkige huwelijk. Maar hun genegenheid voor hem is groot: hij is de eerste vriend die zij samen hebben, dat bindt hen als trio.
Ondanks die gunstige ‘nieuwe start’ blijft Michael tobben over Carolines dood. Was zij alleen toen zij stierf? En wie bestuurde de drone die haar doodde en hem in verdriet onderdompelde? Zijn rouw wordt beheerst door deze vragen. En dan gebeuren er dingen die even gruwelijk als onverwacht zijn: er vindt een vreselijk drama plaats en Michael ontvangt een brief van de man die de drone bestuurde.
Owen Sheers (1974) is dichter, (toneel)schrijver en televisiepresentator. Hij verdiepte zich speciaal voor dit boek in de ‘ontmenselijking’ van de oorlog: op 13.000 km afstand van het doel bestuurt een ‘dronepiloot’ de knoppen die andere mensen doden.
Die dronepiloot Daniel McCullen was aanvankelijk oorlogspiloot bij de luchtmacht. Hij stapte over op de drones omdat hij zijn gezin dan vaker zou zien. Wat hij zich niet realiseerde was dat hij ‘als man achter de knoppen’ ieder slachtoffer zou ‘zien’ dat door zijn bommen zou vallen. Hij krijgt last van nachtmerries, posttraumatische stress-stoornis. Nadat hij Caroline heeft gedood en haar naam in de kranten heeft zien staan besluit hij Michael te benaderen. Haar man, vindt Daniel, heeft er recht op te weten hoe de laatste minuten van zijn vrouw verliepen.
Intussen heeft zich bij Josh, Samantha en Michael een drama voorgedaan.
Josh, Daniel en Michael worden zo ongemerkt door de dood verbonden. En niet alleen door de dood, ook door gevoelens van schuld en boete, van rouw, liefde en verdriet.
Sheers wordt wel met Ian McEwan vergeleken, een schrijver waarmee hij zich zeer verwant voelt. Niet alleen door diens zorgvuldige, soms bijna uitgeklede manier van schrijven, maar ook door het feit dat zij beiden niet ‘zomaar een verhaal’ vertellen, maar dat verhaal ook ‘levenslessen’ meegeven.
Deze roman over schuld en geweld, over liefde en onbegrip is het lezen meer dan waard. Uitstekend geschreven, een pageturner en een boek om later te herlezen.
Owen Sheers smaakt naar meer Owen Sheers.