Hans Tentije – Om en nabij. ISBN 978-94-6336-002-9, 52 pagina’s, € 15,90. Amsterdam: De Harmonie 2016.
Gedichten vol weemoed.
De nieuwste dichtbundel van Hans Tentije bestaat uit nog niet eerder gebundeld werk. De 32 gedichten zijn zeer verschillend qua onderwerp. Hij schreef over de Italiaanse dichter Cesare Pavese, gedichten rondom het huwelijk van vrienden, een in memoriam van Gerrit Kouwenaar en in het hoofdstuk Tot zover gedenkt hij in een zestal gedichten Henk Bernlef. Manchester Fog is gewijd aan de Zweedse baritonsaxofonist Lars Gullin. Vaak gaat het over herinneringen.
Hans Tentije (1944), pseudoniem voor Johann Krämer, is een bekend dichter die al zo’n zeventien bundels heeft gepubliceerd en die diverse prijzen heeft gekregen voor zijn werk zoals de Van der Hoogtprijs, de Herman Gorterprijs en de Guido Gezelleprijs. Hij heeft een volstrekt eigen stijl en behoort tot geen enkele stroming.
In zijn aantekeningen vermeldt hij dat in het openingsgedicht Al met al een verwijzing staat naar een versregel van Céline. C’est sur les nuages qu’il s’orientait. Het staat er als volgt: een dromer als jij oriënteert zich het liefst op de wolken, op hun onverwisselbare, veranderlijke gedaanten. Het motief van de wolken komt regelmatig terug in zijn gedichten. Bijvoorbeeld ook in het laatste gedicht Van over zee. Met de wolken wegdrijvende. Hier is het een vergelijking. Beelden en gebeurtenissen verdwijnen als de wolken achter de horizon en worden herinneringen.
Het hoofdstuk Om de herinneringen bestaat uit een aantal verhalende gedichten. De dichter bezoekt Turijn en gaat op zoek naar sporen van de overleden dichter Cesare Pavese. Hij gaat onder andere naar het pand waar Pavese een eind maakte aan zijn leven. Niets herinnert aan hem. Geen gedenkplaat, zelfs de boekenstalletjes aan het plein hebben geen enkele dichtbundel van Pavese.
In het gedicht Tegenzang komt een Bijbels motief voor. Het gaat over David die prachtige psalmen schreef maar zich ook liet kennen als een gewelddadig veldheer. In het slotcouplet komen de gedachten van de dichter over geweld en God naar voren.
Geweld raast, openlijk of tersluiks, herhaaldelijk nog
over verdorde of grazige weiden sinds de Heer zich allang
van zijn schepping afgekeerd en het leven
zo een nog duisterder bestemming gegeven had.
Het taalgebruik van Tentije is heel mooi en beeldend. Hij schildert met woorden. Dit komt mooi naar voren in het gedicht Op de afgesproken plaats waarin beschreven wordt hoe een vrouw wacht op haar minnaar.
Maar hij was laat, erg laat, de kou trok langzaam
door de zolen van haar zilverwitte pumps en zodoende nam
nu ook haar onzekerheid toe –
de grimmige vlakte, leeg op enkele verspreide
rietschoven, de wazige populieren bij de dijk langs de Po
en de twee mannen na die, wormen
zoekend, stug in de klei stonden te spitten
Een heel mooie gedichtenbundel.