Suzan Hilhorst – Sara en Liv. ISBN 978-90-4883-066-7. 192 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: Hollands Diep 2017.
Eerbetoon aan twee gestorven dochtertjes.
Ze was laat, de kleine Sara. Toen ze twee weken na de uitgerekende datum eindelijk geboren werd hadden haar ouders Suzan en Jens al vaak te horen gekregen dat dit ’te laat komen’ een karaktereigenschap was waaraan het meisje later zou moeten werken. Maar Sara kwam op haar eigen tijd. En niet lang daarna vertrok ze weer. Voorgoed. Op de dag van haar overlijden had ze acht weken leven achter de rug. Twee weken van overweldigend geluk met haar ouders en broertje Nils en zes weken waarin ze geketend aan slangen en later aan de hart-longmachine in het Sophia Kinderziekenhuis en het AMC vocht voor haar kleine bestaan. Toen gaf haar hartje het op. Haar leven was geleefd. Suzan, Jens en Nils bleven achter, verbijsterd van verdriet.
In een tweespraak vertellen Suzan en Sara om en om in korte hoofdstukken over die tijd. Suzan verhaalt over die acht weken, over de dagen van hoop, optimisme, naderend besef van de dood en tenslotte de overgave. Sara verhaalt vanuit het perspectief van een onbevangen heel klein meisje dat alle behandelingen van spuiten, infusen, reanimaties en medicijnen gelaten ondergaat. Liefst zou ze tegen Suzan aan liggen, lekker opgekruld en warm. Zelfs dat wordt haar op een gegeven moment niet meer mogelijk gemaakt.
Als Sara dood is blijft haar geest om haar moeder zweven die immers continu aan haar denkt en haar zo in de buurt houdt. Sara ziet dus ook dat er een zusje wordt geboren, een nieuw zusje voor Nils, die zich bezorgd afvraagt of zij nu wel blijft leven. Maar de artsen hebben Suzan en Jens verteld dat Sara’s dood een gruwelijk toeval is, dat ze zich geen zorgen hoeven te maken. Toch sterft ook Liv, nog in Suzans kraamtijd na haar geboorte. Net als Sara heeft ook Liv een ernstige hartafwijking. ‘Het’ zou niet erfelijk zijn.
Suzan Hilhorst is verslaggever en programmamaker bij BNN-VARA. Na dit autobiografisch debuut over haar dochters werkt ze aan een tweede roman.
Dit is een boek dat je niet met droge ogen lezen kun. Het is ontroerend, poëtisch, liefdevol, geschreven vanuit het wisselend perspectief van moeder en dochter en daardoor extra indrukwekkend. Iedereen kent de angst voor de dood van een kind. Als het je overkomt en dan zelfs tweemaal staat de tijd stil, maakt het leven pas op de plaats en houden ook de omstanders in onmacht de adem in.
Als Suzan vlak voor het overlijden van haar meisjes liedjes voor ze zingt om ze met deze troost van ouderliefde de grens over te helpen, en het uiteindelijk echt, voor altijd stil wordt, schrijft Suzan Hilhorst: Nooit zal het gewoon nog stil zijn. Altijd blijven de meisjes aanwezig. Als Suzan, Jens en Nils later in hun Zweedse huisje zijn, ‘ziet’ Suzan de twee zusjes zelfs buiten spelen met Nils. Maar als ze haar kinderen binnen roept, weet ze dat alleen Nils zal komen.
Troost voor velen, poëzie en een eerbetoon. Twee meisjes die nooit zullen spreken hebben een stem gekregen.
Adembenemend.