Schrikkelkalender 2024

Vrolijke onzin

‘Meer jaar voor je geld’.

Het lijkt me een crime om elk jaar een scheurkalender samen te stellen, tenzij je tekeningen van Peter van Straaten mag uitzoeken. Maar ik kan me indenken dat Annegreet van Bergen er na twee jaar feitjes verzamelen uit de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw nu de brui aan geeft. En ook de Tourkalender van Mart Smeets lijkt me een kort leven beschoren.

De prettig gestoorde heren Snijders en van Eldijk deden het anders. Zij bedachten voor 2016 een zogenaamde schrikkelkalender en kwamen pas voor het volgende schrikkeljaar (2020) met een volgende editie. En nu gaan ze voor de derde keer los. Wacht echter niet op 1 januari, want de kalender begint al op kerstavond, zij het dat deze is omgedoopt tot 24 prejanuari. Met 373 dagen krijg je volgens het omslag meer jaar voor je geld.

Auteurs

Drs. Ronald Snijders (1975) is schrijver en komiek. Hij presenteert radio- en televisieprogramma’s. Fedor van Eldijk (1970) is ‘in zijn vrije tijd’ interim-manager. Samen schreven deze absurdisten onder meer Een normaal boek en Een ander boek en redigeerden ze de eveneens hilarische en vele malen herdrukte De Alfabetweter en DeAlfabetBeter.  Zoals hierboven vermeld zijn de mannen toe aan hun derde schrikkelkalender.

U begrijpt inmiddels wel dat in dit werkje het absurdisme hoogtij viert. Volstrekt willekeurig kwam ik onder meer tegen: Gastenboek voor spermadonoren, diverse Televisie-ideeën (met De ballen verstand, een dagelijks voetbalpraatprogramma met mensen zonder enig benul van voetbal), de Dag van de oude mens, merkwaardige krantenberichten als Cuijk krijgt eigen meer en betonfabriek, Word dakloos in vijf stappen, Dichterdag en Dag van de Koe Loe Yoek.

Op 31 december is de koek voorlopig op en wordt iedereen bedankt. Maar dan gaat de schrikkelkalender door als kladblok en moeten wij weer vier jaar wachten op onze dagelijkse portie geweldige onzin.

Leuk!

Ronald Snijders & Fedor van Eldjik – Schrikkelkalender 2024. ISBN 978-94-6336-175-0, 3373 blaadjes, € 16,90. Amsterdam: Uitgeverij De Harmonie 2023.

Geplaatst in Humor, Kalenders | Reacties uitgeschakeld voor Schrikkelkalender 2024

Traag naar de hemel

Moet je blij zijn of mag je al verdrietig zijn?

Afscheid van moeder; moeder schrijft mee.

‘Allez mannekes, ik leef nog hè, en de komende maanden ook, dus laten we daar vooral samen van genieten’. Die woorden vallen als de moeder van Evi Hanssen haar twee kleinzoons op de hoogte brengt van haar naderende dood. Lachen en huilen, die oma toch. En zo zal het blijven. Evi’s moeder is negen jaar geleden behandeld voor borstkanker en toen kwam ze er bovenop. Nu is de ziekte terug, of, zoals moeder/oma vertelt: ‘Nu zijn die beestjes spijtig genoeg terug en deze keer zijn het er meer, ze zitten overal in mijn lichaam.’ Met andere woorden: de kanker is uitgezaaid, de dood is nu in aantocht. Wanneer precies weten ze niet, maar onontkoombaar is het zeker. Ze zit nu nog vol levenslust, maar hoe lang houdt zij dat vol. En mag Evi, haar dochter dan al verdrietig zijn? Vriendin Saar zegt puntig: Jullie rouwperiode begint, nog voor het echte afscheid daar is. (…) Jullie zijn ‘levers’. (…) Rouwen is niet altijd verdrietig, er zitten ook veel mooie kanten aan. Evi Hansen besluit als columniste de ziekte van moeder niet te ontwijken. Ook moeder schrijft mee, zet op papier op welke wijze ze zich op het eind voorbereidt en niet alleen dat: ook hoe ze haar einde wil vieren nadat ze is vertrokken naar het ‘Grote Misschien’, zoals ze in geloofsonzekerheid de dood voor zichzelf benoemt.

Emoties bij moeder Arlette Jacobs, emoties bij Evi en haar man en kinderen, het komt in dit boek allemaal aan bod. Maar ook beschrijft Hanssen hoe merkwaardig sommige buitenstaanders kunnen reageren: alsof ze opeens medische experts zijn. Rare adviezen krijgen ze, Evi schuift ze terzijde, al realiseert ze zich dubbel en dwars dat ze onzeker kunnen maken. Betrokken telefoontjes zijn fijn, maar laat mensen die haar bellen nu ook eens gewoon vertellen hoe hun vakantie is geweest in plaats van dat medisch gemonkel. Moeder zelf heeft daar geen last van. Ze zoekt foto’s uit, geniet van de prachtige bedjurkjes die Evi voor haar koopt en maakt een complete video als ze thuis alles staat te passen. Plezier, verdriet, zware momenten en luchtigheid, ze wisselen elkaar af als eb en vloed. Alles op weg naar de Grote Oversteek, D-day, Dood-dag. Bevrijdingsdag werd het al gaande. Sterfdag geen dag te vroeg.

Auteur

Evi Hanssen (1978) is een Vlaamse presentatrice, zangeres en columnschrijfster. Ze begon als achtergrondzangeres in de Samson en Gertshows en speelde op haar zestiende in Samson en Gert de rol van Sofie, het nichtje van de burgemeester. Ze werd tweede in de verkiezing Look of the Year in 1996. Na de middelbare school studeerde ze twee jaar aan de Jazzstudio in Antwerpen en behaalde haar kandidatuur als jazzzangeres aan het conservatorium.

Na haar studietijd begon ze bij Studio Vlaanderen, ook presenteerde ze grote festivals. Ze deed mee aan diverse tv-programma’s als tafelgast of presentatrice, waaronder Wie is de Mol?

In 2020 besliste Evi Hanssen, vanuit een verlangen naar controle, soberheid en een gezonder leven, geen druppel alcohol meer te drinken. Ze boekstaafde die tijd en tekende ook op hoe deze beslissing invloed had op vriendschappen, relatie en zelfstandigheid. Het voorgenomen jaar liep uit. Na 500 dagen alcoholvrij verscheen haar boek Sinds ik niet meer drink. Het werd een enorm succes.

Dit opnieuw heel persoonlijke boek over het afscheid en de voor-rouw van haar moeder Arlette is intiem, nuchter en verdrietig. Het boek kan anderen, die hetzelfde (gaan) meemaken, tot steunpilaar zijn.

Hanssen schrijft mooi, een weemoedig, melodieus ga-maar-slapen-lied dat zowel Vlaams als Nederlands klinkt. Grote bewondering voor deze auteur die nergens over-dramatisch wordt maar het drama wel weer weet te geven.

Evi HanssenTraag naar de hemel. ISBN9-789-464-1030-38,220 pagina’s, € 22,99. Antwerpen: Uitgeverij Horizon 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Rouwverwerking | Reacties uitgeschakeld voor Traag naar de hemel

Peter’s Zeurkalender 2024

Begin ook volgend jaar de dag met een lach

Genieten.

Is Peter van Straaten onsterfelijk? Vraag dat over een eeuw nog maar eens. In ieder geval lijkt hij nu nog springlevend, gezien de twee Facebook pagina’s die aan hem zijn gewijd en waarop telkens weer schitterende tekeningen van de meester verschijnen, die minstens een glimlach ontlokken aan wie de post bekijkt en vaak zelfs een bulderende schaterlach.  

En dan is er nog de jaarlijkse Zeurkalender, waarmee menigeen vrolijk de dag begint, al dan niet op het toilet. Inmiddels is alweer de negende Gouden Editie verschenen met de beste tekeningen uit de voorafgaande Zeurkalenders. Dat is nog eens duurzaam.

Auteur

Peter van Straaten (1935-2016) was niet alleen een verschrikkelijk goede tekenaar, maar hij had daarnaast de gave om zijn tekeningen van treffende bijschriften te voorzien. Ook na zijn dood blijkt zijn werk nog springlevend en tallozen genieten ervan. NRC noemde hem de tekenaar van het menselijk tekort.

Norse ouderen, pinnige en/of kennelijk onbevredigde vrouwen, dikke directeuren, onnozele vrijers, trieste drinkers en/of rokers al dan niet in de bruine kroeg, biljarters en hun toeschouwers, die allemaal zo goed weten hoe je de juiste stoot maakt, kleine boefjes, vakantievierende stellen, roddelende vriendinnen en nog veel meer.

De vriendelijke uitgever veroorloofde mij de volgende afbeeldingen hier met u te delen:

Leuk tóch? Haal hem maar snel in huis. Het is bijna al weer Nieuwjaarsdag.

Peter van Straaten – Peter’s Zeurkalender 2024. Gouden editie nummer 9. ISBN 978-94-6336-176-7, 366 blaadjes, € 15,90. Amsterdam: Uitgeverij De Harmonie 2022.

Geplaatst in Humor, Kalenders | Reacties uitgeschakeld voor Peter’s Zeurkalender 2024

Een zucht van Aleppo

Leven en overleven met muziek

De helende werking van muziek.

Als muziekkenner Willem Bruls in het jaar 2000 de stad Aleppo bezoekt en daar Syrisch-orthodoxe en Armeense koormuziek hoort raakt hij gefascineerd. Hij wil meer weten over de Syrische muziektradities. Na die eerste keer bezoekt hij Aleppo regelmatig en maakt er kennis met verschillende vormen van muziektradities. Hij luistert naar kerkkoren, woont soefibijeenkomsten bij, bezoekt concerten en muziekscholen. Aleppo blijkt de hoofdstad van de Arabische muziek te zijn. Bruls houdt zich al dertig jaar bezig met muziek en muziektradities, hij is dolblij zijn ‘terrein’ te kunnen uitbreiden. In Aleppo maakt hij kennis met zangers en musici en met de muzikale aartsbisschop Mor Yohanna. Ook gaat hij op zoek naar de wortels van de joodse, christelijke en islamitisch-Arabische muziek.

Maar dan breekt in 2011 de oorlog uit. Bruls maakt zich grote zorgen. Wat is er gebeurd en hoe zou het gaan met zijn muzikale vrienden? Leven ze nog? Wonen ze nog in Aleppo? En als ze nog in leven zijn, zijn ze dan nog in staat muziek te maken of wordt het ze verboden? Hij gaat op zoek naar zijn muzikale vrienden en komt daarbij terecht in Parijs, Alexandrië, Dublin en Stockholm. Uiteindelijk besluit Bruls in 2021 terug te gaan naar zijn geliefde stad Aleppo. Het wordt een verdrietig, confronterend weerzien met een in puin geschoten stad. Maar er woonden nog wel mensen… Bruls gaat op zoek naar de musici onder hen en ontdekt dat de gruwelijke ervaringen de muziekcultuur weliswaar hebben getekend maar dat de muziek niet verdwenen is. Bruls vertelt tijdens een bijeenkomst dat hij ooit de ‘Bimaristan al-Arghuni’ (een ziekenhuis uit 1354) bezocht en dat patiënten daar werden behandeld met muziek. Hij eindigt zijn verhaal daarover met het adagium van dat ziekenhuis ‘Muziek is voor de ziel wat medicijnen zijn voor het lichaam’.

Auteur

Willem Bruls (1963) schrijft al dertig jaar over muziek. Hij publiceerde boeken over opera en oriëntalisme en over de muziekcultuur van Venetië. Oriënt en oriëntalisme spelen ook een belangrijke rol in zijn werk als auteur en theatermaker. Hij schreef onder meer het libretto voor de opera Alp Arsian van de Zuid-Afrikaanse componist Richard van Schoor. Die opera speelt zich af in Aleppo. Ook werkt Bruls als dramaturg voor muziektheater en dans.

Deze reis door de emoties van de muziek is een schitterend, warm geschreven boek voor al diegenen die muziek ervaren als vreugd, als troost, als ademen en altijd-medeleven. Lees het en leef mee. En zoek op YouTube over welke muziek het gaat, dat maakt een boek als dit voelbaarder, nóg muzikaler. Er gaat een nieuwe wereld open, ga in die wereld op reis!

Want de wereld kan kapot geschoten worden, op de puinhopen en in de kapotte huizen bloeit altijd opnieuw muziek op. Bruls draagt zijn boek op aan degenen, die als nieuwe generatie muzikanten, muziek maken in Aleppo. De volhouders, de overlevenden.

Willem Bruls – Een zucht van Aleppo. ISBN 9-789-491-92199-5. 207 pagina’s, € 22,-. Amsterdam: Uitgeverij Jurgen Maas 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Muziek | Reacties uitgeschakeld voor Een zucht van Aleppo

Scheurkalender 2024 Nederlandse Tourrenners

Van Tristan Hoffman tot Harry van Leeuwen

en nog veel meer

De Mart. Wie kent hem niet? Hoewel hij sinds zijn pensionering minder vaak te zien is op tv of te horen op de radio, hij publiceert nog regelmatig, daarbij ondersteund door zijn eigen archief. En zo maakte hij voor 2024 een scheurkalender over Nederlandse wielrenners die ooit aan de Tour de France deelnamen. Op 1 januari staat vrolijk lachend een zekere Tristan Hoffman op de foto. We lezen onder meer dat hij uit Groenlo komt, geboren is op 1 januari (!) 1970. Hij heeft drie keer aan de Tour deelgenomen, gaf één keer op en eindigde twee keer respectievelijk als 128e en 117e. Hij relativeert zichzelf: hardwerkende pelotonvulling.

31 december was de sterfdatum van Harry van Leeuwen, die één keer meedeed en al snel voelde dat dit wielerwerk een te zware opgave voor hem was.

Daartussen treffen we bekende en onbekende Nederlandse Tourrenners aan, afgewisseld met mooie verhalen en foto’s.

Samensteller

Mart Smeets(1947) behoeft geen introductie. Generaties sportliefhebbers kennen hem van zijn sportverslagen op radio en televisie en vanaf 1973 was hij bij bijna elke Tour de France aanwezig. Voor een breder publiek presenteerde hij jarenlang het populaire tv-programma De Avondetappe en hij schreef zo’n meer dan sportboeken. Smeets is een meesterlijk verteller die zich nog altijd in een grote populariteit kan verheugen. Samen met Kees Jansma schreef hij Nabeschouwing.

Omdat 2024 een schrikkeljaar is kan ik het niet nalaten even 29 februari op te slaan. Deze dag is gewijd aan Piet van Katwijk, die slechts eenmaal de Tour voltooide. Naast bekende en onbekende renners en ploegleiders treffen we zo nu en dan andere wetenswaardigheden aan, zoals een routekaartje van een Tour uit het verleden, een foto van een schoeneninspectie door onder meer Wim van Est, de etappewinst van Theo Middelkamp, de Tourmalet en de beroemde foto van Tourwinnaar Joop Zoetemelk met premier Dries van Agt.

Een leuk decembercadeau voor Tourliefhebbers.

Mart Smeets (samensteller) – Scheurkalender 2024 Nederlandse Tourrenners. ISBN 978-94-6297-256-8, 366 blaadjes, € 16,99. Amsterdam: Uitgeverij De Kring 2023.

Geplaatst in Kalenders, Wielrennen | Reacties uitgeschakeld voor Scheurkalender 2024 Nederlandse Tourrenners

Het Goede Heertje

De Robin Hood der Lage Landen

Rijk, vrijgevig en een groot geheim.

Wie is het als kind, opgroeiend in de jaren vijftig of zestig, niet overkomen: je zeurde om een duur cadeau, een glimmend nieuwe fiets met versnellingen, het mooiste van het mooiste speelgoed… en het antwoord dat kwam was even afdoend als onbegrijpelijk: ‘Zeg, ik ben het Goede Heertje niet!’ Klaar. Einde oefening. Voor zóiets duurs was geen geld.

Wie was dat Goede Heertje dat kennelijk zwom in het geld en daar rijkelijk cadeaus van uitdeelde? Een soort Sinterklaas. Of nog rijker? Het goede Heertje heette Kees van Harreveld. Hij woonde in Amsterdam, groeide op in een arm gezin werd boekhouder en werkte zich op tot een man van aanzien. Een man die iedereen gul liet meedelen in zijn verworven rijkdom, die rondjes gaf in de kroeg, andermans schulden betaalde en hartelijk en sociaal zich bekommerde om kinderen in armoe. Hij rijdt rond in een chique auto met aan het stuur ‘ome Cor’, want autorijden heeft Kees helaas nooit kunnen leren. Hij kon de rechte weg nooit houden.

Kees had op meer fronten moeite met het berijden van de rechte weg, zo ontdekten de twee schrijvers die zich verdiepten in Kees’ leven. Want hoe kwam zo’n armeluisjongen in korte tijd aan zoveel geld? De schrijvers ontdekten opzienbarende zaken. Kees Harreveld, het Goede Heertje, had een aantal geheimen. Hij had als eenvoudige kantoorklerk op een gegeven moment twee miljoen gulden! En dat pal na de oorlog, in de arme tijd van opbouw. Kees wordt als gul Goed Heertje door iedereen geroemd en geprezen. Hij is de Robin Hood van Amsterdam, van de Lage Landen. Maar net als bij de echte Robin Hood komt het geld dat hij deelt van de rijken. Als zijn geheim uitkomt, belandt hij in een enorm mediaspektakel.

Auteurs

Arjan Dijksma (l) en Edwin Schoon (r)

Edwin Schoon (1970) is schrijver en documentairemaker. Hij schreef een biografie over Marco van Basten ‘Basta’. Het boek werd in zeven talen vertaald en 100.000 keer verkocht. Schoon werkt onder anderevoor De Groene Amsterdammer en NOS Sport.Veertien jaar geleden kwam hij de waarheid achter het leven van Het Goede Heertje op het spoor en schreef er een artikel over in Het Parool.

Arjan Dijksma (1976) is onderzoeksjournalist voor NOS Sport. Ook werkte hij voor Nieuwsuur. De laatste jaren is hij eindredacteur voor het radioprogramma NOS Langs de Lijn.

Het afgelopen jaar trokken de twee gezamenlijk op voor hun project over Het Goede Heertje.

Dit is een verrukkelijk boek, speciaal voor lezers voor wie de sfeer uit de jaren dat het Goede Heertje figureerde nog voor de geest staat. Als Kees voor de eerste keer wordt meegenomen naar de Beurs kijkt hij zijn ogen uit: al die mensen, die schreeuwen om ponden en marken. Die daar rondrennen in hun perfect gesneden maatkostuums. En die telefoons die maar blijven overgaan. Het is een bijennest, met geld als zoete honing. (…) Hier worden mensen rijk. Schathemeltjerijk.

Kees komt in een nieuwe wereld. Een wereld waarvan hij deel wil zijn. En als het zover is, mag iedereen meeprofiteren.

De lezer van dit boek duikt in de oude wereld, een wereld die levendig beschreven wordt, en je meetrekt in het avontuur. Een heerlijk boek, op z’n oude-tijds gezegd: mieters en hartstikke goed geschreven. Veel plezier ermee.

Edwin Schoon & Arjan Dijksma – Het Goede Heertje. De wonderlijke geschiedenis van een volksheld die gaf aan de armen. ISBN 9-789-048-869-10-7, 351 pagina’s, € 22,99. Amsterdam: Lebowski Publishers 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Biografie, Non Fictie | Reacties uitgeschakeld voor Het Goede Heertje

De laatste opdracht

Een dwingende stem

Onoplosbare moorden.

Twee vrienden, Ray met een crimineel verleden en Ronny, een geschorste advocaat, beginnen samen een detectivebureau. Er is nog een tweede speurdersduo actief: inspecteur Erik Bosmans en zijn assistent Freddy Uden. De twee duo’s komen met elkaar in contact als de echtgenote van Ray in haar nagelstudeo is vermoord. De politie begint met speurwerk. Talrijke personen worden ondervraagd: klanten van de nagelstudio, maar ook de talrijke familieleden. Het levert allemaal niets op. Geen sporen, geen motieven en sluitende alibi’s. Dan vindt er ook nog eens een tweede moord plaats.

Auteur

Camille Jacobs (1953) is een Vlaamse schrijver van misdaadverhalen. Hij begon pas te schrijven na zijn pensionering. Zijn eerste boek Wraak verscheen in 2019. Jacobs is een zeer productief schrijver, elk jaar verschijnt er een boek. De laatste opdracht is zijn vijfde thriller en zijn zesde De naakte man is recent verschenen.

Deze thriller kent zeker spanning, maar daarnaast is er ook sprake van traagheid. Het boek begint al heel traag met een beschrijving van de omgeving die drie bladzijden in beslag neemt. Daarna volgt nog een lang fragment waar de personages worden voorgesteld. Pas daarna gebeurt er iets: in een gesprek besluiten Ray en Ronny een detectivebureau op te richten. De schrijver zou er goed aan doen wat vaker het rode potlood te gebruiken als hij te veel uitweidt.

Bij het bureau R & R neemt Ray na de moord op zijn partner even afstand van zijn werk en gaat Ronny alleen aan de slag met verscheidene zaken. Hij onderzoekt onder andere een garagebedrijf waar gesjoemeld wordt om de verkoop op peil te houden. Bij andere zaken gaat het om beursactiviteiten en verdachte overnames van firma’s. Ogenschijnlijk hebben de moorden niets te maken met de zaken van R & R. Naarmate het verhaal vordert blijken er steeds meer dwarsverbanden te zijn. Knap hoe de schrijver dit heeft opgebouwd.

Tussen de hoofdstukken staat regelmatig een stukje dat begint met Pssssssttt … Een onbekend personageheeft last van een stemmetje. Heel zijn leven werd hij al beïnvloed door het stemmetje dat zich in zijn schedel had genesteld. De persoon moet gehoorzamen aan de instructies van het stemmetje. De lezer wordt pas aan het eind van het boek geïnformeerd over wie het gaat. Een slim idee van de schrijver. Het verhoogt de spanning.

Jacobs heeft een vlotte schrijfstijl. Opvallend is de soms bijzondere beeldspraak. In het eerste hoofdstuk vergelijkt hij een straat met een trambaan in het midden en aan weerskanten hoge kantoorgebouwen met het Bijbelverhaal van Mozes die de Rode Zee in tweeën doet splijten. Een ander voorbeeld van een originele vergelijking is de volgende zin: Johan verdedigde zich als een duivel in een wijwatervat.

Een wat trage thriller met een goed verhaal.

Camille Jacobs – De laatste opdracht. ISBN 978*94-6437-563-3, 347 pagina’s, € 24. Enschede: Boekengilde 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Detective / Thriller | Reacties uitgeschakeld voor De laatste opdracht

Gebroken zielen

Het verleden blijft zich roeren

Moeder vangt de klappen op.

Na een verstikkende relatie met een man die een seriemoordenaar bleek te zijn en ook zijn vrouw ervan langs gaf is Margot weer een vrije vrouw. Ze besluit haar leven een wending te geven en begint aan een opleiding verpleegkunde. Tijdens haar stage op de afdeling Spoedgevallen wordt er een meisje binnengebracht dat zichtbaar mishandeld is. Margots hart slaat een slag over, uit medelijden en omdat haar verleden opspeelt. Maar voor het meisje behandeld kan worden en wetsdokter Oliver een melding naar de politie kan doen, komt met veel misbaar een vrouw binnen, het blijkt de moeder van het kind. Ze gaat tekeer als een viswijf en neemt haar dochter mee naar huis, woedend dat ze naar de Eerste Hulp gegaan is.

Het weekeind erna wordt moeder gevonden, zwaar mishandeld en daarna vermoord. Eenzelfde situatie herhaalt zich, nu is het de dochter van een minister die met een alcoholvergiftiging wordt binnengebracht en meteen daarna door haar landelijk bekende moeder scheldend opgehaald. Ook deze moeder vindt op gruwelijke wijze de dood. Margot heeft bij beide meisjes dienst gehad, maar aarzelt of ze Oliver mag wijzen op de overeenkomst. Moet ze zich niet aan haar ambtsgeheim houden? Oliver stelt haar gerust en, meer dan dat, hij laat haar merken hoezeer hij op haar gesteld is. Hij weet van Margots verleden, benadert haar voorzichtig.

Met die wetenschap, via een omweg bij de politie op tafel gelegd, kunnen de dienaren van Hermandad verder. Twee doden na een ruzie tussen moeder en dochter… Ze willen een derde geval voorkomen. Maar in het ziekenhuis en bij de politie vragen medewerkers zich af hóe de moordenaar aan zijn gegevens kwam van een dochter op de Eerste Hulp en een moeder die haar daar woedend vandaan kwam sleuren. Wordt er van binnenuit gelekt?

Intussen herinnert een ander meisje zich de ellende van twaalf jaar geleden. Gelukkig heeft haar broer Frederik beloofd dat hij haar voortaan zal beschermen. Hoe? Dat hindert niet. Als ze maar voort kan zonder demonen. Haar ziel is gebroken door haar verleden waarin haar kwaadaardige moeder een angstig grote rol speelde.

Auteur

Lotte Leenaerts (1993) uit het Vlaamse Rijkevorsel schrijft al sinds ze vijftien jaar oud is. Aanvankelijk had ze psychologie willen studeren, maar boeken en taal trokken uiteindelijk toch aan het langste eind. Ze ging Taal- en Letterkunde studeren en werkt op de bibliotheek in Malle. In mei 2022 kwam haar debuut Trouw uit. De enthousiaste ontvangst stimuleerde haar verder te schrijven, haar tweede boek werd een psychologische thriller Gebroken stemmen. Dit is opnieuw een ‘gebroken-boek’, als een antwoord op Lottes liefde voor de boekenwereld en haar interesse in de psychologie.

De speurtochten van de politie, de altijd drukke ziekenhuiswereld en de voorzichtig opbloeiende liefde tussen Margot en Oliver geven dit vlot geschreven boek een heerlijke sfeer.

Leenaerts schrijft als een trein en vergeet daarbij niet het voorbijglijdende landschap achter de ramen in te kleuren. Grote complimenten. Dit is een heerlijk ontspannend boek.

Lotte Leenaerts – Gebroken zielen. ISBN 978-94-6401-954-4. 301 pagina’s, € 22,- . Kalmthout: Pelckmans Uitgevers 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Detective / Thriller | Reacties uitgeschakeld voor Gebroken zielen

Liefste Clara

Brieven van achter het IJzeren Gordijn

Een Pools avontuur.

Het verhaal begint 1978. Hoofdpersoon Veerle Frion vertrekt naar Polen waar ze gaat werken aan de universiteit van Wroclaw, het voormalige Breslau. Ze wordt er docente Nederlands. Het is de tijd van de Koude Oorlog. Ze wil zelf Pools gaan studeren, maar ze heeft ook nog ander doel: de plaats bezoeken waar haar grootvader Etienne Frion en diens broer Marcel als krijgsgevangenen te werk waren gesteld in het plaatsje Reudchen. Behalve het verhaal van Veerle bevat het boek brieven van Marcel aan zijn vrouw Clara in Frankrijk. Die brieven zijn genummerd. De laatste brief heeft nummer 106 en werd geschreven op 7 januari 1945.

Auteur

Rita Depestel-Martynowski (1953) is germanist, vertaler, tolk en journalist. Ze woonde en werkte in het toen nog communistische Polen. Ze werkte als verslaggever voor de VRT-radio en schreef voor Knack en De Standaard.

Bijzonder interessant zijn de beschrijvingen van het dagelijks leven achter het IJzeren Gordijn. De reis door de DDR en Rita’s leven en werk in het communistische Polen. In de DDR gaat ze al in de fout door van de snelweg af te gaan en te overnachten in Weimar. Ze had slechts een doorreisvisum. Ze wordt er op aangesproken, maar gelukkig niet bestraft. Veel indruk maakt ze met haar nieuwe Renault 5. Het leven in Polen is ongelofelijk primitief. Lange rijen bij de winkels waar bovendien heel weinig te koop is. Ze verblijft in een pension bij een onvriendelijke, bazige en vooral nieuwsgierige hospita. Die hospita en haar dochter worden als volgt getypeerd: twee eksters die me bespieden en die spullen van me aftroggelen. Gelukkig krijgt ze later een kamer bij uiterst vriendelijke mensen.

Toen Veerle naar Polen vertrok was ze verloofd met Karel, die een jaar ging studeren aan de universiteit van Harvard. Ze was daar niet blij mee. Als reactie koos zij voor een verblijf in Polen. Het stel had al trouwplannen, de datum stond al vast. Er waren zelfs al plannen voor het bouwen van een huis. Tijdens haar verblijf in Polen heeft ze weinig contact met Karel. Haar liefde voor hem bekoelt. De belangrijkste oorzaak is dat ze een verhouding krijgt met Stefan. Hij is zeer avontuurlijk en behulpzaam. Ook hij studeert, maar hij is vooral bezig in een soort verzetsgroep. Hij vervaardigt illegale blaadjes. Ze hebben grote moeite om papier en drukinkt te bemachtigen.

In de jaren 80 was Polen nog volop communistisch. Kritiek op de regering was streng verboden. Overal waren verklikkers. Overtreders werden gearresteerd door de gevreesde militie. Toch waren er veranderingen op komst. Veerle was getuige van de komst van paus Johannes Paulus II naar Polen. Dat betekende heel veel voor de bevolking, want de paus was immers zelf een Pool. Tegelijkertijd is er de opkomst van de vakbeweging Solidarnosc, geleid door Lech Walesa.

Een spannend onderdeel vormt de zoektocht naar de verblijfplaats van Etienne en Marcel in de oorlog. Marcel was degene die de brieven schreef aan zijn vrouw. De eerste brieven bevatten veel adviezen over wat er in de boerderij in Frankrijk moest gebeuren. Later beschrijft Marcel het kampleven. Samen met haar nieuwe vriend Stefan gaat Veerle op zoek naar het plaatsje Reudchen. Zoals bij vele plaatsen was de Duitse naam vervangen door een Poolse.

Liefste Clara is een bijzonder geslaagd boek. Niet alleen vanwege alle informatie over het leven achter het IJzeren Gordijn, die berust op de ervaring van de schrijfster die dit alles  zelf heeft meegemaakt. Daarnaast is er de familiegeschiedenis, die beschreven is op een manier dat je lezer alles kunt meebeleven.

Rita Depestel-Martynowski – Liefste Clara. Brieven van achter het IJzeren Gordijn. ISBN 978-94-64369-93-9, 384 pagina’s, € 29,95, Deurne: Uitgeverij Ertsberg 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Communisme | Reacties uitgeschakeld voor Liefste Clara

Hoe eindig alles

Portret in omzien

Dochter schrijft moeders verhaal.

De ouders van Marre van Dantzig behoorden tot de brievengeneratie, de generatie van het geduldige papier. Als de dochter in 2013 een boek schrijft over haar vader put ze uit zijn geschriften. Tien jaar later, als moeders leven afloopt, loopt ze opnieuw het pad van vroeger af en dwaalt rond in de archieven, ditmaal om een kroniek van haar moeder te schrijven. Ze kijkt in oude fotoalbums, leest dagboeken, reisverslagen, brieven die haar ouders elkaar schreven en brieven die moeders broers over hun zusje schreven. Uit al die woorden tekent zich een portret af van een moeder die ze herkent, maar even vaak een vreemde voor haar is.

Als kind, vertelt Marre van Dantzig, kon ze geen genoeg krijgen van de trouwfoto’s van haar ouders. Vader, wars van uiterlijk vertoon en plichtplegingen had eraan moeten geloven en droeg zowaar een hoge hoed, ‘geleend van Willem Muller, die precies past, zodat mijn toilet af is’. En moeder? Maagdelijker dan mijn moeder kon je niet trouwen. In een schuimig witte trouwjapon tot op de grond en getooid met een doorzichtig witte sluier, ging ze haar compleet andere leven tegemoet.(…) Omringd door mar liefst vijf bruidsmeisjes in even feeërieke jurken vol stroken, en ieder met een eigen boeketje.

Er spreekt zo veel bewondering, trots en vertedering uit deze beschrijving, dat het geen wonder is dat dochter Marre deze foto uit het archief haalde om op de kaft van het boek te zetten. Er volgden jaren van huwelijk, van leven, van dochters en vader. En dan, wat gaat de tijd snel, leeft Marres moeder opeens in ‘geleende tijd’ nadat artsen haar tijdens een operatie open- en haastig hadden dichtgemaakt. De aanblik was niet mooi: Een lever bezaaid met tumoren. Ze leeft al jaren op geleende tijd. Nu is het definitief voorbij. Volgens de doctoren.

Er komt een laatste verjaardag, een laatste bezoek van vrienden, een laatste kerst, een laatste van alles. Maar moeder veert steeds opnieuw op. Ze doet zelfs aan multitasking, ze heeft nog zo veel te doen, ze wil zelfs nog graag naar Parijs.

Auteur

Marre van Dantzig (1953) was ruim dertig jaar eigenaar van de literaire reisboekhandel Evenaar in Amsterdam. Ze debuteerde in 2013 met Zolang niet alles is verteld, een kleine kroniek van mijn vader. Het boek kreeg een lovend onthaal. Het ‘vervolg’, de kroniek van het leven van Van Dantzigs moeder, verdient evenveel prijzende woorden. Het verhaal is ontroerend, subtiel, fraai getekend, een liefdevol, mooi geschreven kroniek.

Marre van DantzigHoe eindig alles, een kleine kr5oniek van mijn moeder. ISBN 9-789-78-90503-5, 181 pagina’s, €20,99.Maassluis: Uitgeverij de Brouwerij 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Biografie | Reacties uitgeschakeld voor Hoe eindig alles