Afscheuren is het nieuwe doorpakken

Geplaatst op 13 december 2023 door Adrianus

De scheurkalender van Japke-d. Bouma

Jeukwoorden, oneliners, blunders, clichés.

Op kantoor valt altijd genoeg te beleven en wie kan daar beter over schrijven dan ‘kantoorgoeroe’ Japke-d. Bouma. Genoeg in ieder geval om er elke dag een velletje van een scheurkalender voor het nieuwe jaar mee te vullen, 366 dagen lang.

Wat kunnen we verwachten? Volgens de uitgever De ergste jeukwoorden, de scherpste oneliners om je collega’s mee om de oren te slaan, de beste tips om van nutteloze vergaderingen af te komen, de gênantste blunders tijdens het zoomen, de grootste clichés in vacatures – op deze scheurkalender staan ze allemaal. Om elke dag lekker je frustraties, dromen, ambities en liefde voor je werk mee weg te scheuren.

Auteur

Japke-d. Bouma schrijft voor NRC wekelijks een column over hoe te overleven op kantoor. Ze schreef onder meer de Survivalgids voor de kantoorjungle, Uitrollen is het nieuwe doorpakken, Mag ik even iets tegen je aanhouden?, Werken doe je maar thuis, en Ik kan nu niet bellen want ik zit in een call.

Ik sla zo maar wat blaadjes om.

Bouma kan lekker uithalen. Bijvoorbeeld over ‘Een stukje’. Stop ermee. Stukjes zitten in je neus, of in een puzzeldoos.

Ze geeft zo nu en dan zogenaamde jeuk inspirational quotes, zoals Succes is een werkwoord. Nee, succes is een zelfstandig naamwoord.

En wat dacht u van de Tip van de week: Plan veel afspraken ‘buiten de deur’. Niemand controleert wat je daar doet.

Als jeukwoord van de week wordt onder meer Stakehouder uitgebreid gefileerd. En ook denkniveau moet er kort maar hevig aan geloven: Volgens mij is het belangrijker WAAR je aan denkt dan op welk niveau je dat doet. Tenslotte Een bewogen jaar: Het is altijd een bewogen jaar…Je mag alleen ‘bewogen jaar’ zeggen in je speech als je erbij gaat huilen.

Waar gaan we mee stoppen? Met: Een punt op de horizon zetten. En met lunchmeetings. Want Lunch is voor pauze, niet voor vergaderen.

Ik verheug me op het nieuwe jaar met Japke.

Japke-d. Bouma – Afscheuren is het nieuwe doorpakken. Scheurkalender 2024. ISBN 978-90-213-4216-0, 366 blaadjes, € 17,50. Amsterdam: Alfabet Uitgevers 2023.

Geplaatst in Kalenders | Reacties uitgeschakeld voor Afscheuren is het nieuwe doorpakken

Uitwaaien

Geplaatst op 12 december 2023 door Marianne Janssen

Lofzang op ons vlakke land

De blik in de verte en het hoofd in de wind.

Nadat Renske Jonkman tien jaar in Amsterdam gewoond had laadden zij en haar gezin alle huisraad in de veewagen van haar schoonfamilie en trok naar het Noord-Hollandse platteland. Ze huurden voor een jaar een oude boerderij om daar antikraak te gaan wonen. Acht jaar later zaten zij er nog. Jonkman was terug in haar geboortestreek en ze wilde er niet meer weg. Want toen ze eenmaal terug was in het vlakke land waar ze was opgegroeid realiseerde zij zich dat dít het land was waar zij kon ademhalen en waar ze weer zicht op de horizon had. Wat een verschil met Amsterdam, waar haar ogen altijd stuitten op het volgende huizenblok, op eindeloze rijen auto’s. Zonsopgang en zonsondergang lieten zich daar niet vangen, en de wind kwam altijd van om een hoek, nooit vanuit de verte. Vreemd, het verlangen naar het vlakke land had altijd gesluimerd en toen zij terug was op die plek realiseerde zij zich dat zij was vergeten hoe hard het daar kon waaien. Buigende populieren, onrustig jagende bomen, het waren vreemden geworden. Ze moest weer vrienden worden met de wind, ze moest opnieuw leren ‘uitwaaien’, dat typisch Hollandse woord voor wandelen in de wind, lopen en het hoofd leegmaken, de grote schoonmaak tegen ‘denk-stress’.

In ‘Uitwaaien’ neemt de auteur haar lezer mee in de wind. Ze vertelt over de eerste wind-lessen die ze kreeg van haar betreurde, jong overleden broer die haar leerde vrienden met de wind te worden als je wilde leren surfen. Ze vertelt over de fietstochten over de dijk met haar jonge dochters, stevig trappend met hun jonge benen, kop in de wind naar school. Dit balanceren tegen de wind, denkt hun moeder, leert kinderen hoe ze in het leven moeten staan, volhardend, balancerend, altijd bedacht op het onverwachte, op een rukwind. Fietsen in de wind als levensles, een mooie beeldspraak is dat. Een ode aan de wind, de leermeester voor het leven.

Auteur

Renske Jonkman (1982) groeide op in Heerhugowaard. Ze studeerde Nederlandse Taal en Cultuur, daarna deed ze een minor Filmwetenschappen. Ze rondde haar studie af met een master Discourse and Argumentation Studies. Ze schreef interviews en reportages voor de Volkskrant en National Geographic. Voor Trouw schrijft ze een column over boeren en natuurbeschermers.In 2011 debuteerde ze met Zo gaan we niet met elkaar om een coming-of-age novel, over de rebelse Hazel en haar aan wanen lijdende broer. Ze werd voor dit boek genomineerd voor de Academica Debutantenprijs en de Vrouw & Proza Debuutprijs. Dit boek werd in 2015 gevolgd door Gibraltar, dat werd beloond met de Alkmaarse Cultuurprijs Victoriefonds Cultuur. In 2021 verscheen een grote, breed geprezen boerenroman over de relatie tussen de mens en het polderlandschap: Dit verdronken land.

Bij het lezen van de subtitel ‘Lofzang op ons vlakke land’ moest ik onmiddellijk denken aan het schitterende ‘Mijn vlakke land’ – Le plat pays qui est le mien, het mooiste lied dat (in 1962) ooit geschreven is, door de meester dichter-zanger Jacques Brel. Ik kan me al lezend in Jonkmans boek niet aan de indruk onttrekken dat ook zij de gevoelens van deze zanger deelt. Wind, wolken, grauwe en blauwe luchten, wat is er mooier en sterker, lieflijker en ook harder dan ons vlakke land. Het neemt dit mooie boek van Jonkman extra voor mij in.

Lees en laat waaien die woorden en steek de kop in de wind en word sterk.

Renske Jonkman – Uitwaaien. Lofzang op ons vlakke land. ISBN 9-789-038-812-885, € 21,99. 176 pagina’s. Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Natuur | Reacties uitgeschakeld voor Uitwaaien

Ik kan je redden

Geplaatst op 11 december 2023 door Piet Windhorst

Een Olivia Leroy-thriller

Een eigenzinnige inspecteur.

Inspecteur Olivia Leroy werkt bij de afdeling vermiste personen. Van twee opgegraven dode lichamen moet ze de identiteit proberen vast te stellen. Olivia opereert meestal alleen en naast het zoeken naar de identiteit van de lichamen is ze ook bezig de moordenaars te achterhalen. Dat moet ze echter overlaten aan de afdeling moordzaken.

De tweede verhaallijn speelt zich enkele jaren terug af. Tess de Raeve is een ‘mislukte’ lerares Vanwege een affaire met een leerling was ze ontslagen. Ze probeert in Oostende een nieuw bestaan op te bouwen. Haar eerste baantje is serveerster in een restaurant. Daar leert ze een bekende muzikant kennen. Al na enkele maanden trouwen ze met elkaar. Tess mag van hem niet werken. Het leven met een beroemd popartiest is moeilijk. Hij wordt omringd door mooie vrouwen en dat maakt haar behoorlijk jaloers.

Auteur

Sofie Delporte is bibliothecaresse in het Belgische Gavere. Ik kan je redden is haar debuut -roman, een thriller. Het is haar bedoeling een serie te schrijven met Olivia Leroy als hoofdpersoon.

De schrijfster vermeldt als extraatje in het tweede verhaal regelmatig citaten uit het werk van Arthur Rimbaud. Tess ziet parallellen tussen zijn leven en het hare. Interessant, maar het leidt wel af van het eigenlijke verhaal. Dat geldt ook voor de informatie over het privéleven van Olivia. Veel wordt er gezegd over de relatie met haar moeder. Uitgebreid zijn we getuige van een enorme rel bij het kerstdiner. Je bent dan echter ver verwijderd van haar politiewerk.

Olivia Leroy is als inspecteur in haar gedrag heel anders dan haar collega’s. Ze is geen teamspeler en werkt het liefst alleen zonder haar collega’s erbij te betrekken. Haar chef commissaris Goeminne is daar nijdig over, hij wil haar zelfs ontslaan. Nog wat napraten in een café met de collega’s behoort niet tot haar gewoontes. Op een heldere manier wordt beschreven  hoe ze zich echter geleidelijk ontwikkelt tot een goede collega.

De schrijfster noemt haar boek een thriller. Een politieroman zou een betere omschrijving zijn. Ondanks de zijpaadjes die afwijken van het eigenlijke verhaal is het wel degelijk een spannend boek. We hebben te maken met een slimme inspecteur die echt speurwerk verricht. Onvermoeibaar blijft ze zoeken en betrokken personen bevragen. Deze roman smaakt zeker naar meer.

Sofie Delporte – Ik kan je redden. ISBN 978-94-647-5934-1, 413pagina’s, € 22,99. Gent: Borgerhoff & Lambertigs 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Detective / Thriller | Reacties uitgeschakeld voor Ik kan je redden

Wie houdt je warm in de winter?

Geplaatst op 8 december 2023 door Marianne Janssen

Vertedering en verdriet ineen

En altijd die ene stoel die leeg blijft….

Daar zit meneertje dan, in zijn grote huis, alweer drieënhalf jaar alleen. Er wordt gezorgd en gewerkt. Wekelijks een werkster, regelmatig tuinmannen, háár tuinmannen, de glazenwasser, de schilder, de loodgieter op zijn tijd, de klusjesmannen… ze werken en doen hun verhaal, met koffie aan de keukentafel, net als in de tijd dat M. er nog was. Maar op de stoel aan de korte kant van de tafel gaat niemand zitten, want dát is M’s vaste plek. Ze is aanwezig als afwezige. Voor al die mensen en altijd voor hem. ‘Meneertje’, zo noemde ze hem wel, hij was twaalf jaar ouder dan zij. ‘Prikkebeen’ zei ze ook wel eens. Zijn M. die hij mist en niet kan missen. Maar ze is er niet meer en toch ook wel. Want het grote huis getuigt in iedere hoek, in iedere kier, in de tuin en zelfs op de zolder van M, Martine, zijn overleden vrouw, zijn grote liefde. Hij gaat aan het ruimen, nee, nog niet haar kleren daar moet hij nog niet aan denken, maar op zolder, bij de koffers, dat is een veilige plaats. Ja, dat had hij gedacht! Zelfs op zolder komt hij M. tegen. Want de koffers op zolder zijn niet leeg, maar zitten allemaal vol met snuisterijen en verzamelingen, met stukjes van zijn Martine.

Als Martine Bijl op haar 67e een hersenbloeding krijgt, wachten haar vier jaren van moeizaam revalideren. Aan haar zijde staat, helpt, steunt, bemoedigt en mantelzorgt Berend Boudewijn, de man met wie ze dan inmiddels 23 jaar getrouwd is. Hij was de bejaarde van hun tweeën, plaagde ze wel eens. Toen ze daar lag, onbeweeglijk, wist hij dat hij, de oudste, nu de sterkste moest zijn, Martine had hem nodig. En zo gingen ze verder, samen in liefde. Martine Bijl knapte op. Schreef zelfs twee boeken over het langzame proces van herstel na de hersenbloeding die haar een deel van haar jonge bestaan had afgekomen: Hindergroen en Rinkeldekink. Tot het noodlot opnieuw toesloeg en Martine hem voorgoed moest verlaten, 71 jaar jong. Nu zit hij alleen in dat grote huis dat nog helemaal Martine ademt. Hij denkt aan haar, hij praat met haar, hij scharrelt rond in hun gezamenlijke woning en hij kijkt beducht in haar spullen. Maar haar kleren mogen niet weg. Nee, niet Martines kleren. Hij maakt zich enigszins zorgen. Wat als hij valt, als oude man alleen? Hij heeft gelukkig zijn zoon en zijn stiefdochter uit de tijd van vóór Martine, ze zijn goud waard, hij is ze dankbaar. Maar toch als er iets met hem gebeurt, wat dan? Hij schrijft, hij piekert, hij haalt herinneringen op aan Martine en aan tijden dat zij nog niet samen waren, hoe kon hij ooit zonder Martine?

Auteur

Berend Boudewijn (1936) werd geboren als Berend Boudewijn van der Woude. Hij is acteur, theaterregisseur, televisieregisseur en schrijver. In 1992 trouwde hij met zangeres en schrijfster Martine Bijl (1948-2019). Hij regisseerde vanaf 1960 zowel toneel als televisie en presenteerde vanaf 1961 tv- en radioprogramma’s.

‘Hoe gaat het?’ vragen mensen hem vaak. Berend Boudewijn vertelt dat daarop verschillende antwoorden mogelijk zijn. Naast het ‘Naar omstandigheden goed’ heeft hij uitgeprobeerd: ‘Stram maar ongebroken’, maar dat vond hij te aanstellerig bij nader inzien. Nu oppert hij met het vleugje zelfspot dat ook steeds in dit boek opduikt ‘De magnetron en de televisie zijn mijn beste vrienden’, het zweemt wat naar zelfgenoegzaamheid, dat wel. Aan een vriend mailde hij ‘Ik ben langzaam aan het uitdoven’, maar voor dat hij de mail verzond had hij dat geschrapt. Te veel de spijker op zijn kop. Hij leeft nog, daar houdt hij het maar op.

Berend Boudewijn schreef met dit boekje een ode voor M, Martine, en een document vol rouw, vrolijke herinneringen en een beschouwend afwachtend bekijken. Hij leeft en hij wacht het verder wel af. Zonder M. is er niets meer aan.

Een aangrijpend boekje.

Berend Boudewijn – Wie houdt je warm in de winter? ISBN9-789-025-475-239. 128 pagina’s, €19,99. Amsterdam: Atlas Contact 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Diversen | Reacties uitgeschakeld voor Wie houdt je warm in de winter?

Vrij van erfbelasting

Geplaatst op 7 december 2023 door Piet Windhorst

Bijzondere autobiografie

Onderwerp van een afstudeerscriptie.

Vrij van erfbelasting is een autobiografie in een bijzondere vorm. De schrijver bedacht een situatie waarin er een denkbeeldige hoofdpersoon, Wander Coffeng, een eindwerkstuk maakt over hemzelf. Daartoe voert hij vele gesprekken met Penninga. Samen bespreken ze welke thema’s aan de orde zullen komen: de Tweede Wereldoorlog, de jaren zestig in Amsterdam, de reizen die Fred maakte door Australië en Amerika, zijn hobby’s, zijn werk en zijn gezin. Penninga geeft Coffeng ook teksten uit zijn werk: verhalen, gedichten en fragmenten van romans. Die teksten zijn opgenomen in het boek en zijn een waardevolle aanvulling.

Auteur

Fred Penninga (1945) publiceerde poëzie en fictie. Van hem verschenen romans: Ilse, Er komt een tijd dan sta ik daar, Met uitzicht op het plein. Met zijn verhalen behaalde hij prijzen, onder andere met Niets aan de hand en Met losse handen. In zijn woonplaats Utrecht was hij tevenswelzijnswerker.

Het verhaal van de adoptie is absurd. Al op vrij jonge leeftijd verneemt Fred dat hij geadopteerd is. Met zijn adoptieouders heeft hij het getroffen, hij wordt op net zo behandeld als zijn stiefbroers en zussen en hoort echt bij dit gezin. Later krijgt Fred behoefte aan informatie over zijn biologische ouders. Het blijkt dat ze behoorlijk fout waren in de oorlog. Beiden belandden voor lange tijd in de gevangenis. Als baby had zijn moeder hem gedumpt in een boekhandel. Omdat ze niet terugkwam werd hij gedeponeerd in het voorportaal van een kerk. Hij lag in een doos met een naamlabel aan zijn grote teen. De familie Penninga ontfermde zich over hem. Zijn speurtocht naar zijn biologische ouders leidde er toe dat hij hen ontmoet. Fred blijkt nog drie broers te hebben. Met een van hen, Maarten, ontstaat een contact.

De ouders van Fred, Margot Warnsinck en George Kettman waren belangrijke NSB’ers. Fred werd verwekt in Berlijn en geboren op 4 april 1945 in Amsterdam. Zijn moeder wilde niet dat hij in Duitsland zou worden geboren. Hij kreeg de naam Winfried Kettman. Zijn drie broers hadden na de oorlog veel last van die achternaam. Winfried werd geadopteerd en zijn naam werd Fred Penninga. Hij had daarom geen last van het oorlogsverleden van zijn ouders: vrij van erfbelasting.

De schrijver last geschiedenisfragmenten in om te laten zien in welke tijd hij opgroeide. Uitvoerig schrijft hij over de happenings bij het Lieverdje op het Amsterdamse Spui. Heel eerlijk schrijft hij dat hij daar niet zo actief was en op de achtergrond bleef. Openhartig is hij over zijn seksleven. Van zijn eerste masturbaties, die zijn moeder steeds verbood, tot zijn ervaringen met mannen. Hij schrijft ook over een vrijpartij met zijn partner Lara. Fred is zich bewust dat hij seksverslaafd is. De grote vraag is: waar botst de gay-leefstijl met het dagelijks leven van een met een vrouw getrouwde man. Het ging hem erom dat de dagelijkse omgeving geen last heeft van zijn leefstijl.

De fictie bestaat vooral uit het verhaal over de student journalistiek Wander Coffeng. Diens relatie met Lara wordt uitgebreid gesproken. Zelfs de gesprekken met zijn werkstukbegeleider Jeroen van As woorden weergegeven. Deze fictiebijdragen maken het boek tot een ongewone autobiografie. Vaak hebben (auto)biografieën het karakter van een opsomming van feiten, dit werk is door zijn bijzondere vorm heel afwisselend en boeiend. Het boek is geschreven in een superieure stijl en het geeft een goed beeld geeft van het leven en het werk van Fred Penninga.

Fred Penninga – Vrij van erfbelasting. ISBN 978-94-922-4160-3, 307 pagina’s,  € 24, 95. Utrecht: Uitgeverij Magonia 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Autobiografie | Reacties uitgeschakeld voor Vrij van erfbelasting

Voetbal kijken met Van Basten

Geplaatst op 4 december 2023 door Adrianus

en andere sportverhalen

De kracht van het detail.

Dit boek bevat, naast het fraaie voorwoord van Wilfried de Jong, een zevental sportverhalen.

In het titelverhaal verhaalt de schrijver hoe hij als gast belandde bij een speciale WK-talkshow bij de wedstrijd Brazilië-Servië. Medegasten Marco van Basten en Imke Courtois. Over de laatste vernemen we nauwelijks iets, over Van Basten wel iets. Hij blijkt vooral in het eten geïnteresseerd, verder blijft hij een mysterie.

In Het mooiste doelpunt aller tijden maken we kennis met de maker ervan, de Braziliaan Carlos Alberto (1944-2016).

Pasta eten met Ben Johnson is een hilarische verslag van een etentje met de voormalige atleet, het jeugdidool van Michel’s partner Antoinette Scheulderman.

Lunchen met Mart en Kees vertelt over een gesprek aan de eettafel in huize Smeets tussen Mart en Kees Jansma naar aanleiding van hun gezamenlijke boek Nabeschouwing. Het gesprek wordt voortgezet rondom een signeersessie van beide heren in Boekhandel Broese in Utrecht.

Gazza, away geeft een ontluisterend portret van de voormalige Engelse topvoetballer Paul Gascoigne.

Johan Cruijff en andere voetbalstandbeelden vertelt niet alleen iets over die standbeelden, overal ter wereld, maar ook over de spaarzame ontmoetingen van de schrijver met Cruijff zelf, die bij leven veel imitators had, ‘maar niemand speelde Johan Cruijff zo goed als Johan Cruijff zelf’.

Het boek wordt afgesloten met De Coolsingel stroomde vol, een aantal mijmeringen over Feyenoord, die bij Van Egmond opkwamen toen hij zijn archief ging opruimen. In dit stuk is speciale aandacht voor de legendarische verzorger Gerard Meijer, die ooit in de toenmalige Sowjet-Unie het oog redde van de doelman van Dinamo Tbilisi. In de spullen vond hij twee persoonlijke plakboeken van Henk Schouten (1932-2018), die ooit negen keer scoorde in één wedstrijd, een record. Het was in 1956 tegen De Volewijckers (en uw recensent was er bij). De schrijver vergelijkt beide succestrainers Ernst Happel en Arne Slot. Hij geselt de idioot, wiens projectiel op het hoofd van Davy Klaassen Feyenoord de double kostte. En staat stil bij wat Joodse en niet-Joodse Feijenoorders in de oorlog overkwam om het abjecte van de antisemitische leuzen van zogenaamde supporters aan te tonen. Het verslag van de huldiging van de landskampioenen op de Coolsingel bevat zowel vrolijke als ontroerende elementen.

Auteur

Journalist Michel van Egmond (Voorburg, 1968) volgt Feyenoord sinds 1993. Hij is de enige schrijver in Nederland die drie maal de NS publieksprijs won met boeken over René van der Gijp en Wim Kieft. Samen met Martijn Krabbendam schreef hij Lourdes aan de Maas over Feyenoord. Beide heren maken een wekelijkse podcast over deze club.

Dit vlot geschreven boek is een fraaie combinatie van mooie verhalen over figuren in en rond de sport.

Michel van Egmond – Voetbal kijken met Van Basten en andere sportverhalen. ISBN 978-90-488-7211-4, 239 pagina’s, € 22,99. Amsterdam: Uitgeverij Inside 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Sport, Voetbal | Reacties uitgeschakeld voor Voetbal kijken met Van Basten

Dat is Jaap

Geplaatst op 2 december 2023 door Marianne Janssen

Een levensverhaal vol muziek

Tranen van frustratie op de kinderviool.

Topviolist en sterdirigent Jaap van Zweden was zes jaar oud toen hij een grammofoonplaat hoorde van een vioolconcert van Beethoven. Hij was opgevoed met muziek, vader Daniël voorzag aanvankelijk in zijn onderhoud door piano te spelen in cafés, later werd hij ontdekt door het zigeunerorkest Roma Lajos Veres en ging hen begeleiden. Ook werden er thuis veel grammofoonplaten gedraaid. Maar het is Beethoven die de kleine Jaap overdondert, die zorgt voor een zó intense ontroering dat de jongen denkt: dit wil ik ook. ‘Ik wil viool leren spelen’. Vanaf zijn zevende begint hij met vioollessen, er gaat een nieuwe wereld voor hem open. Een wereld van schoonheid, maar ook een wereld van keihard werken, van doorzetten, van frustratie soms dat het niet zo mooi klinkt als hij zou willen.

Jaaps doneert zijn tweede kinderviool aan de Stichting Instrumentendepot Leerorkest. Maar voor het dochtertje van Iraakse vluchtelingen erop kan gaan spelen, laat Jaap van Zweden het instrument restaureren. Want in de glimmende laklaag van het instrument zaten sporen van zoute tranen. Jaaps kindertranen, als hij huilde van onmacht om iets wat wéér niet goed lukte.

Het jongetje zette door. Bleek een adembenemend talent te hebben voor het spelen op de viool. Niet dat het hem allemaal kwam aanwaaien, hij studeerde uren per dag, verbeten, aangespoord door zijn vader die zag wat zijn zoon in zijn mars had. Soms mocht hij een half uurtje voetballen buiten, maar die tijd moest hij altijd verdienen. Zijn ouders zetten zich allebei voor 100% in voor het welslagen van zijn carrière, het wonderkind zou goedmaken wat hen nooit was gelukt. Toen Jaap aan concoursen begon mee te doen, altijd de jongste deelnemer, won hij prijzen: zijn ouders straalden en de kleine Jaap wilde dat ook, want zij ontzagen zich financieel veel voor hem. Dus het minste wat hij kon doen wat spelen als een Meester en alle prijzen winnen.

Auteur

Peter van Ingen (1950) werkte tot 2017 bij de VPRO. Hij was presentator, programmamaker en eindredacteur voor onder meer Buitenhof en Zomergasten. Toen Jaap van Zweden in 2009 een van de zomergasten was leerde Van Ingen hem kennen. Het contact bleef, groeide en mondde uit in deze biografie.

Het leven van Jaap van Zweden is niet alleen maar goud, succes en geluk. Hij werkt keihard, leidt een onrustig leven, ziet zijn vrouw Aaltje en zijn kinderen minder dan een doodgewone vader en echtgenoot.

Maar hij geeft de wereld het geschenk van zijn grote talent als violist en later als dirigent.

Van Ingen beschrijft het leven van Van Zweden als vriend, als bewonderaar en als journalist op afstand. Dat is een ware kunst, het boek is geweldig goed geschreven. De muziekmaker Jaap van Zweden zal zich erin kunnen vinden.

En u als lezer, muziekliefhebber, evenzeer.

Peter van Ingen – Dat is Jaap. Het buitengewone levensverhaal van topdirigent Jaap van Zweden. ISBN9-789-026-35633-9, 299 pagina’s, €25,99. Amsterdam: Ambo | Anthos 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Biografie, Muziek | Reacties uitgeschakeld voor Dat is Jaap

De vrouwen van de suikerrietplantage

Geplaatst op 30 november 2023 door Adrianus

Racisme toen en nu

Aanklacht tegen de slavernij.

Dit boek bestaat uit twee verhaallijnen. De ene speelt zich af in de toenmalige Spaanse kolonie Cuba tussen 1856 en 1898, de andere in het hedendaagse Madrid. Het Cubaanse verhaal is tevens de levensloop van de tot slaafgemaakte Kaweka, een Yoruba, die als jong meisje met een slavenschip naar Cuba was gebracht. Ze belandt op een suikerrietplantage van de wrede markies de Santadoma, waar ze met veel van haar lotgenoten een mensonwaardig bestaan moet ondergaan. Mede onder invloed van de godin Yamayá ontwikkelt Kaweka zich tot een geducht vrijheidsstrijdster.

De andere verhaallijn beschrijft de emancipatiestrijd van de jonge vrouw Lita, dochter van Concepción, de levenslange bediende van de uit Cuba afkomstige en schatrijke familie Santadoma. Op voorspraak van haar moeder heeft ze een baantje gekregen bij de bank van de familie, waar ze vanwege haar zwarte kleur door sommige van haar collega’s nauwelijks wordt getolereerd.

Auteur

lldefonso Falcones (Barcelona 1959) is advocaat en schrijver de internationale bestsellers De kathedraal van de zee en De erfgenamen. Van het eerste boek maakte Netflix een succesrijke tv-serie. Ook De schilder van Barcelona was een groot verkoopsucces. In zijn werk behandelt Falcones steeds een aantal maatschappelijke thema’s, in dit boek is het de onmenselijke, wrede slavernij en de hedendaagse gevolgen daarvan.

Als Kawaka ontdekt dat ze bijzondere gaven heeft gebruikt ze die in dienst van de strijd tegen de slavernij en daar moeten ook haar persoonlijke belangen en haar dierbaren onder wijken. Ze is niet alleen keihard tegen haar tegenstanders, maar ‘als het moet’ ook tegen haar medestrijders. Ze laat zich zo veel mogelijk door de goden leiden, maar voelt zich ook vaak door hen in de steek gelaten. De markies de Santadona wordt haar fel verbeten doodsvijand.

Terwijl in het moederland Spanje de slavernij is afgeschaft is dat in de kolonie Cuba niet het geval. Een opstand in het oosten van Cuba is het begin van een jarenlange oorlog, waarin Kawaka een belangrijke rol speelt.

Om en om lezen we over de belevenissen van Kaweka en Lita. De laatste vecht in het heden haar eigen strijd tegen racisme en discriminatie. De lezer vermoedt al snel een band tussen beide vrouwen, maar blijft zich afvragen hoe het precies zit.

Over het algemeen blijft dit omvangrijke boek boeien van het begin tot het einde. De zeer uitgebreide beschrijving van de Tienjarige Oorlog op Cuba had mijns inziens wel iets korter gekund. En de moralistisch getinte woke-elementen in het verhaal van Lita voegen niets toe.  De sympathie van de lezer ligt toch wel duidelijk bij deze strijdbare vrouw van kleur.

Desalniettemin kon ik dit boek niet gemakkelijk neerleggen. Je identificeert je als lezer al snel met beide sterke vrouwen en leert veel over het koloniale verleden van Cuba en Spanje. Falcone heeft zich ook nu weer een fantastisch verhalenverteller getoond.

Een geweldig boek.

Ildefonso Falcones – De vrouwen van de suikerrietplantage. Vertaald uit de Engelse vertaling van het Spaanse origineel (Esclava de la libertad) door Joke Mayer en Fennie Steenhuis. ISBN 978-90-320-3848-3, 604 pagina’s, € 27,99. Amsterdam: Luitingh-Sijthoff 2023.

Geplaatst in 'Faction', Alle Boeken | Reacties uitgeschakeld voor De vrouwen van de suikerrietplantage

Winteruren

Geplaatst op 27 november 2023 door Marianne Janssen

Ver achter de klaproze horizon

Reis door de tijd op leven en dood.

Als Anna-Maria Hollebeke op haar sterfbed ligt zit haar man Richard Van Wayenberghe naast haar. Maar zijn aandacht is niet onverdeeld op Anna-Maria gericht, de vrouw met wie hij al jaren zijn leven deelt. Want in zijn hand houdt hij een briefkaart van zijn jeugdliefde Josephine (Fientje) Baets. Hij verloor zijn hart aan haar toen hij tien was, schreef voor haar zijn allereerste gedicht waarin hij haar zei haar ridder te willen zijn en verloor haar na 1958 weer uit het oog. Zijn hart bloedde. Anna-Maria nam haar plaats in, maar Richard vergat Fientje nooit. Het leven met Anna-Maria was goed. Ze bezochten samen de wereldtentoonstelling in Brussel, beleefden de Koude Oorlog en zagen het vallen van De Muur op tv. Richards vader overleed in de Eerste Wereldoorlog.

Josephine schrijft aan Richard dat ze hem nog eenmaal, voor de laatste keer, wil ontmoeten. Ze zijn nu allebei op leeftijd, in de winter van hun leven. Waarom wil Fientje hem zien? Is ze ziek, is ook haar leven bijna voorbij? Of speelt Anna-Maria een rol hierin, heeft zijn vrouw iets geheim gehouden? Richard piekert en peinst. En dan is het Anna-Maria die met onthullingen komt. Het wordt een ontroerend moment.

Auteur

Filip Bastien (1962) studeerde aan de Katholieke Universiteit (KU) in Leuven af als informaticus en werkt in het dagelijks leven als systeembeheerder. Hij wilde dolgraag schrijven en besloot een schrijfcursus te gaan volgen. Hij startte met een debutantencursus, daarna volgde hij de opleiding voor gevorderden,. Ook was hij lid van een schrijversgroep. Hij schreef dit boek. Het manuscript begon een rondreis langs talloze uitgevers en redacteuren. Dat kostte jaren tijd, maar tot een uitgave kwam het niet. Bastien besloot het boek in eigen beheer uit te geven. Hij kwam op de shortlist van de Indie Award 2018.

De Indie Award is een prijs die in het leven geroepen is als stimulans voor auteurs die in eigen beheer uitgeven en niet onder de vleugels van een uitgever opereren. Bastien won zowel de publiekprijs als de juryprijs van zijn debuut. Een prachtige opsteker! Later breidde hij het boek uit.

Nu komt zijn derde druk eindelijk uit bij een officiële uitgever. Er is wat herschreven, het boek heeft een andere kaft en is voorzien van oude foto’s uit het bezit van de auteur. Maar de basis is en blijft dezelfde: een historische roman die een groot deel van de twintigste eeuw omvat.

Bastien schreef ook De laatste Zeppelin, is bezig met Zonevreemd en schreef samen met zijn vrouw Annie de kinderboekenreeks Ronald de reiger.

Het boek heeft twee thema’s: welke invloed heeft de geschiedenis op het leven van individuen en de man die niet kan kiezen tussen twee vrouwen die hem begeren. Is de verliefdheid van je leven waardevoller of minder waardevol dan de liefde van je leven? Dat is soms een moeilijke keuze. Fientje en Anna-Maria zijn de verbeelding van de droom en de werkelijkheid.

Winteruren is een prachtig boek. Ik zou het iedereen willen aanbevelen die zowel van geschiedenis als van liefderijk leven houdt.

Helemaal geen kritiek? Ja, één puntje. Het boek is met de oude foto’s prachtig vormgegeven. Maar de letter is te grijs en te klein, dat maakt het geheel lastig leesbaar. Iets meer inkt voor de volgende druk misschien? Verder volop genieten.

Filip Bastien – Winteruren. ISBN 9-789-083-307-138, 204 pagina’s, €19,00. Westerlo (B): Phoenix Books 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Fictie, Geschiedenis | Reacties uitgeschakeld voor Winteruren

Wantrouwen in de wandelgangen

Geplaatst op 25 november 2023 door Marianne Janssen

Van moederschoot tot kille abri

Politieke journalistiek: groots en meeslepend leven.

‘Voor wie groots en meeslepend wilde leven was het Binnenhof un grand theatre’, schrijft politiek redacteur-van-toen Jan Tromp. Het was in de jaren zeventig en tachtig een manier van bestaan, een réden zelfs van bestaan. En de politiek redacteur deelde dat maniakale lot met behoorlijk veel politici. ‘Ook zij sleepten zich van overleg naar vergadering en voor het laatste nieuwtje in slopende onderhandelingen waren ze zonder bezwaar ’s nachts nog wakker te porren’. Ziekelijk? Misschien. Maar je merkte niet dat je aan een ziekte leed want alle mensen om je heen, het hele Binnenhof-publiek leed aan dezelfde ziekte. ‘En dus was je allemaal even gezond, naar lichaam en geest.’ Wie deze woorden leest hoeft auteur Jan Tromp niet te kennen – maar wie kent hem niet? – om tot de conclusie te komen dat dit woorden zijn van een politiek redacteur uit de goede oude tijd. Een parlementair journalist die lééfde op het Binnenhof, met politici zijn uitsmijter at in het Kamerrestaurant, uitgebreid met hen besprak wat er in hun fractie leefde en regelmatig vertrouwelijke informatie kreeg toegeworpen. Informatie die je als journalist niet altijd met je lezers deelde, want éven zitten op iets nieuws was vaak investeren in de toekomst. De beloning kwam wel, en dan haalde je mooi de voorpagina, het streven van journalisten, gezagsdragers en hun kudde ambtenaren.

Parlementaire journalistiek, wat was het vak mooi in die tijd. De tijd nadat het plechtige ‘excellentie’ was afgeschaft en ministers en parlementaire pers elkaar nog konden en wilden vertrouwen. Die tijd is voorbij. Dat blijkt uit het tweede deel van dit boek, geschreven door een aanzienlijk jongere collega, Coen van de Ven, vijfenveertig jaar jonger dan Tromp en aanzienlijk vileiner. Hij beoefent zijn vak van parlementair journalist met evenveel kennis, maar de warmte op het Binnenhof is inmiddels verdwenen. Tromp voelde zich er als in een warme moederschoot, Van de Ven staat in een kille abri, in de wind, op de tocht, altijd spiedend naar nieuws, vol wantrouwen ook: wordt hem geen loer gedraaid door voorlichters en collega’s? Ook hij wil een opening op pagina 1, maar hij krijgt minder gemakkelijk iets cadeau, hij begaat vaak doodlopende sporen. Het Binnenhof wordt verbouwd, de verhoudingen zijn verhard.

Auteurs

Jan Tromp (1949) was van 1995 tot 2003 adjunct-hoofdredacteur van de Volkskrant. Voor die tijd werkte hij jaren als chef van de politieke redactie op het Binnenhof. Hij volgt de politiek nog steeds, ook wie vertrekt blijft ermee verbonden.

Coen van de Ven (1992) begon in2017 bij De Groene Amsterdammer als onderzoeksjournalist. Hij schreef over propaganda, desinformatie en complotdenken. Nu is hij parlementair redacteur.

Dit is echt een boek Binnenhof-tijgers. Vooral diegenen die de binnenlandse politiek van A tot Z| volgen en zich verdiepen in de lijnen van partij naar partij, in de soms vileine spelletjes die worden gespeeld in wat wel de ‘grootste slangenkuil’ van ons land wordt genoemd, kunnen hun hart ophalen aan dit boek.

Geweldig boeiend geschreven, een ‘must’ voor liefhebbers van Haagse bluf.

Nu de verkiezingen achter de rug zijn en het grote schaakspel weer van start gaat, is dit boek extra boeiend. Niet te missen!

Jan Tromp en Coen van de Ven – Wantrouwen in de wandelgangen. Hoe pers en politiek van elkaar vervreemd raakten. ISBN 9-789-463-8229-30, 255 pagina’s, € 21,99. Amsterdam: Uitgeverij Balans 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Journalistiek, Politiek | Reacties uitgeschakeld voor Wantrouwen in de wandelgangen