Sub rosa

Geplaatst op 29 juli 2024 door Marianne Janssen

Thomas Berg kiest zijn pad

Onweerstaanbare prequel van een reeks Leuven-misdaden.

Het is 1990. Thomas Berg is een twintigjarige student aan de universiteit van Leuven. Hij studeert theologie. Eigenlijk boeit die studie hem niet bovenmate, maar toen hij na school twijfelde over zijn studiekeus ried zijn moeder hem theologie aan en dat heeft hij toen maar gedaan. Als Thomas in zijn tweede studiejaar zit overlijdt tot zijn grote verdriet zijn moeder aan kanker. Tegelijkertijd voelt hij zich minder verplicht ‘moeders studie’ af te ronden. Maar wat dan wel? Zijn hoogleraar Sanderius nodigt hem uit een avond bij hem te komen praten. Thomas is zijn beste student, misschien kan hij hem overhalen door te gaan met zijn studie.

In het huis van Sanderius ziet Thomas een oude codex op perkament op tafel liggen. Sanderius haalt hem haastig weg: dit was niet voor Thomas’ ogen bestemd, het verhaal is nog sub rosa (geheim). Het document blijkt een evangelie van Judas Iskariot te zijn, voor Bijbelkenners de verrader van Jezus Christus. Een opzienbarend geschrift, waarvan het bestaan niet bekend is.

Tezelfdertijd leer Thomas Elke kennen, de dochter van de hoogleraar. Sanderius publiceert een artikel over Judas’ evangelie, de wereld van de theologische wetenschap staat op zijn kop. Een andere hoogleraar valt Sanderius fel aan en beschuldigt hem van bedrog. Het blijkt dat deze hoogleraar verwikkeld is in een strijd over de vraag wie rector magnificus mag worden: hij of Sanderius. Redenen genoeg voor Thomas om, razend nieuwsgierig, met behulp van Elke eens flink te gaan peuren in de modder van waarheid en bedrog. En dan verschijnt er opeens een boek Memoires van een verrader, het zou Judas’ evangelie zijn, in modern Nederlands hertaald door Willem Sanderius. De boeken vliegen de winkel uit. Maar Thomas’ aanvankelijk enthousiasme slaat al spoedig in wantrouwen om.

Auteur

Jo Claes (1955) was tot aan zijn pensionering in 2016 docent Nederlands en Engels in het voortgezet onderwijs. Claes is deskundige op het gebied van iconografie, katholiek erfgoed en hagiografie, religieuze onderwerpen die hij prachtig inzet in zijn misdaadromans. Hij debuteerde in 1986 met de verhalenbundel De Stenen Toren, het boek verwierf meteen een prijs voor het Beste Debuut. Al Claes’ boeken spelen in Leuven, volgens hem de mooiste stad van België. In 2008 verscheen met De zaak Torfs inspecteur Thomas Berg voor het eerst ten tonele. De sympathieke Berg won de harten van alle lezers, zodat Claes hem inmiddels achttien keer opvoerde. Nu komt de jonge Berg aan bod.

Claes’ werk is meermaals bekroond, onder meer met de Hercule Poirot Publieksprijs 2014 en 2017 en de Gouden Strop 2015.

Berg wordt wel vergeleken met inspecteur Morse, de beroemde politie-inspecteur uit de Engelse misdaadserie: sympathiek, zeer intelligent, alert en met een brede mensenkennis.

Twaald jaar na het einde van de serie verscheen opeens de jonge Morse als beginnend recherxheur. Al even sympathiek, nog wat minder ervaring en het begin van een hele nieuwe serie.

Jo Claes is wat mij betreft de beste schrijver van misdaadromans in de Lage Landen. Zijn pure taalgebruik, zijn brede historische en vaak filosofische kijk op dingen maken zijn Berg-boeken tot juweeltjes. Als hij met deze prequel de aanzet geeft tot een serie over de jonge Thomas Berg sta ik weer vooraan in de rij om de reeks jonkies te gaan lezen.

Een heerlijk boek!

Jo Claes – Sub Rosa. Prequel van de Thomas Berg-reeks. ISBN 978-90-5240-934-4, 332 pagina’s, € 24,99. Antwerpen: Uitgeverij Houtekiet 2024.

Geplaatst in Alle Boeken, Deel van een reeks, Detective / Thriller | Reacties uitgeschakeld voor Sub rosa

Droom van morgen

Geplaatst op 26 juli 2024 door Adrianus

Hoe veel kan iemand incasseren?

Is vergeven nog wel een optie?

De vijftienjarige Kayleigh voelt zich niet thuis in Wieringerwerf, waarheen zij onlangs met haar ouders verhuisde. Op school is het uit Amsterdam afkomstige meisje een buitenbeetje. In een ultieme poging erbij te horen tut ze zich op, kleedt ze zich sexy en gaat naar de kermis. Daar vestigt ze de aandacht op zich van een viertal ruige jongens. Een van hen wil via haar wraak nemen op haar vader, die hij schuldig acht aan de zelfmoord van zijn eigen vader.

Op weg naar huis wordt ze ontvoerd en daarna op beestachtige wijze verkracht en mishandeld. Meer dood dan levend belandt ze in het ziekenhuis. Daar komt ze als een zombie uit. Het begin van een leven van drinken, blowen, zelfmoordpogingen en opnames in een psychiatrische inrichting. Niemand lijkt tot haar te kunnen doordringen. Is er nog hoop voor Kayleigh?

Auteur

Mariska Noordeloos (1970) heeft een cafetaria in Andijk, Noord-Holland. In 2017 debuteerde ze met Het spel is uit en sindsdien zijn er verschillende thrillers van haar hand verschenen. Haar boeken zijn heftig en rauw en behandelen maatschappelijke onderwerpen als huiselijk geweld, mishandeling, verkrachten en pesten. 

Met uitzondering van de proloog die in 1991 is gedateerd, speelt het boek zich in chronologische volgorde zich af tussen 1983 en 1999. In 97 korte hoofdstukken, zich afspelend in Nederland en later in Spanje, laat de auteur niet alleen Kayleigh aan het woord, maar ook haar belagers en zelfs een enkele keer haar vader. Dat aan het woord mag letterlijk worden genomen, want iedereen wordt als ik-figuur neergezet. Hierdoor kunnen we kennis nemen van ieders perceptie op het gebeurde. Het ligt voor de hand dat die percepties flink van elkaar afwijken.

Jaren na die traumatische gebeurtenis begint Kayleigh in Spanje een eigen winkeltje. Het leven lijkt haar eindelijk toe te lachen, maar dan wordt ze wederom geconfronteerd met haar kwelgeesten. Kan zij nu zelf het heft in handen nemen? De gebeurtenissen volgen elkaar in een snel tempo op, tot in de epiloog een onverwachte, maar niet onlogische ontknoping volgt van dit huiveringwekkende drama.

Een hard boek dat soms op het randje van geloofwaardigheid balanceert. Er worden nogal wat moorden gepleegd. Voor het verhaal is het nodig dat die onopgelost blijven en daar krijg ik toch een beetje de kriebels van.

Desalniettemin heeft dit boek me zo van begin tot einde weten te boeien dat ik graag meer van Mariska wil lezen.

Mariska Noordeloos – Droom van morgen. ISBN 978-94-6501-643-6, 270 pagina’s, € 21,95. Andijk: Eigen beheer 2024.

Geplaatst in Alle Boeken, Detective / Thriller | Reacties uitgeschakeld voor Droom van morgen

Klein huiselijk leed

Geplaatst op 25 juli 2024 door Marianne Janssen

29ste Witteman-boek

Columns uit Libelle.

Achtentwintig keer hebben de persen inmiddels gedraaid omdat er een boek van Sylvia Witteman verscheen. Daarbij ging het om een kookboek óf om een bundeling van haar stukken uit de Volkskrant en eenmaal uit Linda. Nu is er eindelijk een selectie verschenen van columns uit Libelle, het blad waarvoor Sylvia Witteman ook al weer tien jaar schrijft. Het is een dikke pil, ‘een kloek boek’ zou de door Witteman zo bewonderde Simon Carmiggelt zeggen. De meester van de ‘kronkels’ uit Het Parool – Witteman schreef in 1998 zelfs een boek over hem, samen met Thomas van den Bergh – zou haar columns zeker bewonderend gelezen hebben. Sylvia is in zijn voetsporen getreden en uitgegroeid tot een eigentijdse Carmiggelt, subtiel maar soms ook lekker grof, geestig, ironisch, met een uiterst scherp oog voor detail en een geweldige, inlevende, soms ook spottende mensenkennis. Witteman beschikt over een zeer uitgebreide woordenschat die haar teksten juist die extra’s geeft die andere columnisten ontberen. Kortom: ze is de beste columnist van Nederland, zoals Carmiggelt dat was in zíjn tijd. Dat maakt deze bundel met het beste uit Libelle, het vrouwenblad dat dit jaar negentig jaar bestaat, tot een cadeau met een strik eromheen.

De drie kinderen van de schrijfster, optredend onder de namen Pluis, Boelie en Shrimp, zien we in deze columns veranderen in eeuwig hongerige tieners met altijd een weerwoord, die niet van plan zijn naar moeders pijpen te dansen. En dan opeens zijn ze groot en worden ze uithuizig en moeder mist ze zowaar. Ze praat tegen het broodrooster, tegen een zak brood, tegen haar andere huiselijk spullen en vraagt zich af of dat malle gepraat een vervanging is voor de voormalige drukte. Ze vraagt ‘huisgenoot P.’, echtgenoot Philippe Remarque, of ze als verjaarscadeau dit jaar geen kerst hoeft te vieren. Huisgenoot P. is ontsteld: het mooiste feest van het jaar! Kan wel zijn, maar het is Sylvia die dagenlang staat te koken en loopt te draven. En niet alleen voor het gezin maar ook voor diverse aanwaaiende feestgangers die hun gezellige, rommelige, gastvrije huis met kerst altijd vinden. Hoe haar wens vervuld wordt, leest u in dit boek.

Auteur

Sylvia Witteman (1965) studeerde Nederlands toen ze haar latere huisgenoot P. tegenkwam. Toen deze correspondent voor de Volkskrant werd brak ze haar studie af en ze vertrokken samen naar Berlijn, Moskou en Washington. Na terugkomst in Amsterdam schreef ze een wekelijkse kookrubriek in de rubriek ‘de Volkskeuken’ van de Volkskrant. Daaruit kwam een aantal kookboeken voort, het eerste in 2004 Het bearnaisesyndroom. In 2023 verscheen haar nieuwste (basis)kookboek Eten!.

In 2005 ging Witteman naast haar werk voor de kookrubriek ook columns schrijven, aanvankelijk alleen in de zaterdagbijlage van de krant, later vaker. Ieder jaar in oktober kwam er een keuzebundel van deze bijdragen uit. Inmiddels heeft ze 28 boeken op haar naam staan en ziet haar trouwe en enthousiaste lezersschare elke volgende uitgave vol plezier tegemoet. 

Zoals gezegd, ze schrijft ook al tien jaar voor Libelle. Deze columns met de titel ‘Klein huiselijk leed’ verschijnen al jaren als luisterboek, voorgelezen door Miryanne van Reeden, het zijn er inmiddels zes. Liefhebbers van Storytel kunnen op deze manier al vijftien uur en dertien minuten naar Wittemans Libelleverhalen luisteren. Uit de columns van dit huiselijk leed is voor deze jubileumbundel nu een keus gemaakt voor echte ‘papieren lezers’.

Sylvia Witteman is niet gewoon goed, ze is geweldig goed!!! Ze is onze eigentijdse Carmiggelt.

Trakteer uzelf op dit boek, geef het aan heel veel anderen cadeau en geef daarmee uren van vrolijkheid weg, mooier cadeau is er niet.

Sylvia Witteman – Klein huiselijk leed. ISBN 9-789-038-814-919. 471 pagina’s, €22,50. Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar 2024.

Geplaatst in Alle Boeken, Columns | Reacties uitgeschakeld voor Klein huiselijk leed

Schrikkeldag

Geplaatst op 23 juli 2024 door Adrianus

Dorp in rep en roer

Elke vier jaar een raadselachtig ongeluk.

Aafke is onlangs gaan samenwonen met Stef in het dorp Warchem. Stef woont daar in zijn voormalig ouderlijk huis. In een omgebouwde schuur in de tuin woont Stefs zusje Leonore, een geestelijk wat beperkte, lieve jonge vrouw.

Pas na haar vestiging in Warchem realiseert Aafke zich dat het dorp in de ban is van wat er dit jaar weer voor onheil op schrikkeldag (29 februari 2024) zal gebeuren. Tijdens voorgaande schrikkeljaren vonden namelijk steeds raadselachtige dodelijke ongelukken plaats. Ga dit nu ook weer gebeuren en zo ja, wie wordt dan het slachtoffer? De angst kan gemakkelijk omslaan in massahysterie. Aafke gaat op onderzoek uit. Als ze anoniem wordt opgebeld wordt ze zelf ook bang. Heeft de dader het soms op haar gemunt?

Auteur

Inge Spaan werkt in de accountancy en schrijft in haar vrije tijd thrillers en feelgoodverhalen. Dit boek is haar vierde thriller. Daarnaast werkt ze als schrijfdocent. Ze woont met haar man, twee dochters en een groot aantal beesten in de Achterhoek.

Hoofdstukken waarin Aafke probeert grip te krijgen op het schrikkeldaggebeuren worden afgewisseld met hoofdstukken over Stefs problematische jeugd.

En zo wordt langzamerhand de spanning opgebouwd, die vlak voor schrikkeldag culmineert als Leonore plotseling is verdwenen. Aafke en Stefs kunnen haar nergens vinden en zijn bang dat zij schrikkeldag niet zal overleven. Zijn zij nog op tijd om dit te verhinderen?

Een knap geschreven en ontzettend spannende thriller.

Inge Spaan – Schrikkeldag. ISBN 978-94-027-1452-4, 303 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: HarperCollins 2024.

Deze recensie werd eerder gepubliceerd op https://bazarow.com/

Geplaatst in Alle Boeken, Cultuur, Detective / Thriller | Reacties uitgeschakeld voor Schrikkeldag

De vondeling van Veenhuizen

Geplaatst op 22 juli 2024 door Piet Windhorst

Wantoestanden in de kinderkolonies

Slechte verzorging, zware arbeid en een streng regime.

De vondeling van Veenhuizen is een historische roman over de jaren 1820-1829 met als onderwerp de wantoestanden in de kinderkolonies van de Maatschappij van Weldadigheid in  Veenhuizen. De auteur vertelt over twee wezen, Karel en Lize, broer en zus, waarvan de moeder overleed en de vader werd opgenomen in het krankzinnigengesticht. Ze werden per beurtschip overgebracht naar de kinderkolonie van Veenhuizen. De omstandigheden in dat gesticht zijn verschrikkelijk: slechte verzorging, zware arbeid en een streng regime. Het verhaal wordt verteld vanuit Karel en diens vriendin Neeltje en, vanuit een ander perspectief, door de directeur van de Maatschappij, Wouter Visser. De laatste kijkt vooral naar de financiën en niet naar de erbarmelijke omstandigheden van de wezen. Het is een knappe vondst om vanuit deze verschillende perspectieven over de kinderkolonie te vertellen. Het contrast is schrijnend.

Auteur

Patricia Snel (1967) woonde jarenlang in Singapore en op de Kaaimaaneilanden. Ze woont nu in Amsterdam en werkt als schrijfcoach en redacteur. Ze schreef verscheidene thrillers, waaronder De expat, De intrigant en De violiste. De vondeling van Veenhuizen is haar eerste roman. De research hiervoor verrichtte zij in de voormalige kinderkolonie.

Hoofdfiguur Karel is een bijzondere jongen. Hij is intelligent en moedig. Een spannend verhaal is zijn ontsnapping en tocht naar Amsterdam. Schokkend is de confrontatie met zijn zwaar gestoorde vader in het krankzinnigengesticht. Karel heeft een taai karakter. Zonder veel klagen doorstaat hij het zware leven in de kolonie en zelfs de zware straffen. Zo werd hij voor zijn ontsnapping acht dagen in een donkere cel aan een ketting opgesloten, ondanks het feit dat hij vrijwillig terugkeerde. Ontroerend is zijn omgang met Neeltje. Ze is analfabete en Karel leert haar lezen en schrijven.

Een interessant personage is Neeltje. Zij is ooit als vondeling in het burgerweeshuis in Amsterdam beland. Van daaruit werd ze naar Veenhuizen gestuurd. Ze was een brutaal Amsterdams meisje. Haar scheldwoorden zoals kutwijf, godsklere, pleurislijer lijken overigens meer van deze tijd dan uit 1824. Door de vriendschap met Karel en Lize verandert ze heel sterk. Zij werkt bij een boer en wordt verkracht door de zoon. Deze afschuwelijke gebeurtenis wordt gedetailleerd verteld, ook de nasleep.

Ze dient een klacht in en daar wordt werk van gemaakt. Mensonterend is het verloop van de rechtszaak en de uitspraak van de rechter. Het leugenverhaal van de verkrachter, de boerenzoon wordt wel geloofd en het verhaal van Lize niet. Hij komt namelijk uit een hogere klasse.

Schokkend zijn de verhalen over de harteloze bestuursleden. De heren zitten steeds aan de cognac of dure wijn. Zij willen uitbreiden. Er moeten drie tehuizen komen. Die moeten vooral gevuld worden vanuit de bestaande weeshuizen, maar die werken niet mee. Oprichter generaal-majoor Johannes van den Bosch benadert zelfs prins Frederik. Die brengt een bezoek aan de tehuizen, maar dan is alles tijdelijk aangepast. Pas als er een dysenterie-epidemie uitbreekt met veel sterfgevallen, maken de bestuursleden zich ongerust, maar meer over de reputatie van de Maatschappij dan over het lot van de wezen.

Patricia Snel zag het als haar heilige plicht om deze zwarte bladzijde uit de geschiedenis van Nederland bekendheid te geven. Ze heeft indrukwekkend veel research verricht. Veel fictie berust dan ook op ware feiten. Ze maakte er wel een lezenswaardig verhaal van en ze is er in geslaagd het verborgen verleden en de ongehoorde verhalen van de wezen openbaar te maken. Haar laatste woorden uit het nawoord: Ik gun deze 8600 kinderen het licht.

Een onthullende historistische roman.

Patricia Snel – De vondeling van Veenhuizen. ISBN 978-94-016-2189-2, 336 pagina’s,  € 22,99. Haarlem: Xander Uitgevers 2024.

Geplaatst in Alle Boeken, Cultuur, Geschiedenis | Reacties uitgeschakeld voor De vondeling van Veenhuizen

Vos in de VS

Geplaatst op 19 juli 2024 door Marianne Janssen

Leven in het hart van de Amerikaanse democratie

‘Don’t try to be yourself’

Geboren in Groningen en getogen in Maastricht was het Michiel Vos’ grote wens in de VS te gaan studeren. Dus daar vertrok hij, voor een jaar, achttien jaar oud. Nog niet wetend dat hij ooit een échte Amerikaan zou worden, ingetrouwd in de politieke bovenlaag van het land, Amerika-kenner bij uitstek omdat hij zijn nieuwe vaderland met hart en ziel adopteerde. De hang naar het oude Holland zou pas later weer terugkomen, toen de liefdesrelatie met de VS wat scheuren begon te vertonen. Maar toen was hij al Amerikaan, getrouwd met Alexandra Pelosi, vader van Paul en Thomas ‘sons of Old Europe, Princes of New Amsterdam’ aan wie hij zijn boek opdraagt.

In Vos in de VS geeft Michiel Vos een kijkje in de keuken van het rijke en invloedrijke Amerika, waar hij nu twintig jaar woont, waar hij nooit Amerikaan ís omdat het leven er altijd een ‘act’ is . Als Michiel Vos filmregisseur Paul Verhoeven vraagt waarom hij ooit naar Amerika vertrok en hoe zijn ervaringen zijn, adviseert deze hem: wees nooit de jongen die naar Hollandse principes leeft volgens het ‘doe maar gewoon dan doe je gek genoeg’. Integendeel. ‘Go with the flow. Verkoop jezelf, laat zien hoe goed je bent en don’t try to be yourself. In Nederland is succes fout, In Amerika is het prima. Ofwel, nog iets schaamtelozer, iets Amerikaanser zo je wilt: I’ll be whatever you want me to be, just pay me’. Of, zoals de hardrockgod Gene Simmons van de band Kiss formuleerde: Wees een kameleon. Je dient de kleur aan te nemen van je achtergrond. Je moet van kleur willen verschieten en daar niet moeilijk over doen.

Een van de ‘acts’ is het om gefotografeerd te worden met een beroemde, machtige man of vrouw. Michiel Vos is talloze malen gefotografeerd, de binnenkaft van zijn boek geeft een voorbeeld daarvan. Zijn naam wordt consequent verkeerd uitgesproken: een Maggheel Vosss uit Amsterdam, klonk het de eerste keer in 2003 en in de inmiddels voorbije tijd is daar wat variatie in gekomen. Maar goed, de schoonzoon van Nancy Pelosi komt overal wel binnen, Michiels zoons hebben van jongs af aan op het kantoor van oma Nancy met hun autootjes op de vloer zitten spelen. Op de foto dus met Bush, Barack Obama, Donald Trump en natuurlijk Joe Biden. Van Michiel wordt niet meer verwacht dan een ‘How are you doing, Mr President’, uitgesproken zonder vraagteken want er werd geen antwoord op deze vraag verwacht. Soms riep het woord ‘Amsterdam’ een reactie van Mr President op. Bush sprak het woord uit als ‘Ahmmmsterdham’ en zijn herkenbare hinnik maakte zelfs een kort gesprekje rond. Joe Biden gaf Vos’ zoons Paul en Thomas beide keren dat hij hen zag het advies: ‘Boys, respect the bro code’. Broers dienen altijd voor elkaar op te komen.

Amerika is het land van vitamine R, van Relatie, want relaties maken de wereld. En waar Michiel en Alexandra ook zijn: de bijeenkomst draait altijd om geld. Wat ben je waard voor een ander, wat is een ander waard voor jou. Ook daarvan geeft Vos uitgebreide voorbeelden.

Auteur

Michiel Vos (1970) studeerde een jaar in Amerika toen hij achttien was. Daarna studeerde hij rechten in Nederland en werd advocaat. Hij gooide het roer om en besloot de journalistiek in te gaan. Aangezien Amerika nog steeds trok greep hij de kans aan om stage te lopen bij Max Westerman die sinds 1991 in de VS werkte als correspondent en daar de presidentsverkiezingen voor RTL Nieuws versloeg. Van 2004 tot 2015 was Vos wekelijks te beluisteren als Amerika-correspondent in het radioprogramma RuuddeWild.nl. Ook was hij werkzaam als correspondent voor de VRT, Eén Vandaag en Goedemorgen Nederland. Vos is een vaste gast in praatprogramma’s, bijvoorbeeld bij Jinek, Beau en Humberto. Hij maakte met Beau van Erven Dorens de docuserie Beau en Michiel in Amerika. In 2014 kwam de VPRO met de documentaireserie My America. Daarin laat Vos het land zien door eigen ogen.

Tijdens de bestorming van het Capitool in 2021 bracht Vos tussen de menigte live verslag uit, zijn vrouw en zijn schoonmoeder Nancy Pelosi zaten vast in het gebouw.

Michiel Vos ontmoette Alexandra Pelosi op het International Documentary Filmfestival Amsterdam van 2002. Zij presenteerde daar haar film Journeys with George, over de Bush-campagne van 2000. Later werkten de twee samen aan een documentaire Diary of a Political Tourist over de campagne van de Democratische Partij in 2004 waarbij zij John Kerry op de voet volgden.

Lees Amerika, vergaap je aan Amerika, dompel je onder in het Amerika van de onweerstaanbaar meeslepende schrijver Michiel Vos en verbaas je, hoofdstuk na hoofdstuk.

Wat een verrukkelijk boek!

Michiel Vos – Vos in de VS. ISBN 9-789-048-8715-20, 397 pagina’s, € 22,99. Amsterdam: Hollands Diep Uitgevers 2024.

Geplaatst in Alle Boeken, Politiek, Verenigde Staten | Reacties uitgeschakeld voor Vos in de VS

Goed snik

Geplaatst op 17 juli 2024 door Adrianus

Essays, columns en andere bedachtsels

Spelen met taal.

Vrouwen, kinderen en honden. Deze onderwerpen, maar niet alleen, komen aan de o9rde in dit bundeltje. De auteur heeft een eigenzinnige kijk op het leven. Soms verwondert hij zich, een enkele keer is hij wat geïrriteerd, maar zijn visie is meestal zonnig, hoewel hij regelmatig plaagstootjes uitdeelt. Hij mag graag met onze taal spelen, zoals onder meer blijkt uit de titel van het boekje, tevens van het langste van de meestal korte stukjes van één pagina plus of minus een alinea.

Auteur

Jeroen Griekspoor (1963) werkte na de PABO bij de politie en in het basisonderwijs. Hij studeerde onderwijskunde, werkte als remedial teacher en had een praktijk voor kinderen met leer- en gedragsproblemen. Tegenwoordig maakt hij radioprogramma’s en sinds 2013 maakt hij de inhoud van de website www.zijnzegje.nl, waar hij zichzelf een geboren schrijver noemt. Verschillende bijdragen uit dit boekje zagen eerst het licht op deze site.

Jeroen debuteerde als auteur met Op het tapijt gebracht. Misstanden in een gesloten geloofsgemeenschap.

In het allereerste stukje ergert de schrijver zich aan gaten in het kruis van een nieuwe spijkerbroek. Hij vermoedt dat daar de maffia achter zit: We worden genaaid waar we bijstaan. Als verzetsdaad koopt hij geen nieuwe, maar gaat naar een kleermaker die ervoor zorgt dat de wind langs onze geslachtsdelen verdwijnt. Het wordt onze kruistocht in spijkerbroek. Vermakelijk.

De stukjes worden een enkele keer afgewisseld door een kort gedicht. Deze vond ik leuk.

LOT

je

zal maar

een bij zijn

levenslang veroordeeld tot de

bijstand

Terechte irritatie blijkt in Laat maar zitten waarin sponsorlopen voor nieuw schoolmeubilair aan de kaak worden gesteld. Ook andere grotere en kleinere irritaties (het dopje van de tandpasta) komen aan de orde, zoals wat er allemaal tegenwoordig moet op school: kringgesprekken, projectweken, excursies, creamiddagen, maandsluitingen, verkeersexamens, sponsorlopen, Sint-, kerst-, paas en andere vieringen (lees vreetfestijnen), werk, versier-, kijk-, vierdaagse- en voorlichtingsavonden, speel-, sport- en de juffen en meesters vieren hun verjaardag-dagen en vanaf groep zeven is het  schoolreisje – wegens succes – verlengd tot kampweek. Het stukje heet leuk, maar je wordt van het lezen al moe.

Kiezen eindigt in een anticlimax. Jeroen vertelt zijn ‘lieftallige’ dat hij een bladblazer wil aanschaffen. Zij die doorgaans geen blad voor de mond neemt, zei: ‘Een bladblazer. Die komt er niet in. Weggegooid geld. Ga gewoon vegen, man!’ En ik maar denken dat ik een keuze had.

Ontroerend is Veilig achterop, waarin Griekspoor wat melancholisch terugdenk aan zijn vader.

Ik geeft geen verdere voorbeelden of citaten. Als u met mij van het bovenstaande hebt genoten moet u dit werkje (ook uitermate geschikt als geschenk) zelf maar aanschaffen. U krijgt er vast geen spijt van. 

Jeroen Griekspoor – Goed snik. Essays, columns en andere bedachtsels. ISBN 9789465018157, 110 pagina’s, € 22,96. Amsterdam: Brave New Books 2024.

Geplaatst in Alle Boeken, Columns, Humor | Reacties uitgeschakeld voor Goed snik

Notities van een hikikomori

Geplaatst op 16 juli 2024 door Marianne Janssen

De wereld in een kleine kamer

Coming of age in retrospectief.

Een jongen van een jaar of twintig woont samen met zijn moeder in een huis, nadat zijn vader vertrokken is. De jongen ziet zijn moeder nooit en weigert te spreken met haar. Zij zet zijn maaltijden voor de deur van zijn kleine kamer, waar haar zoon zich heeft opgesloten. Hij voelt zich daar niet eenzaam, integendeel. Hij heeft via zijn computer contact met duizenden opgesloten jongeren als hij en deelt met hen het plan de wereld te gaan veranderen. Te verbeteren. De jongeren – en een enkel meisje – zijn Hikikomori. Ze leven sociaal teruggetrokken, zonder en met elkaar, de beste manier van leven. Hikikomori zijn geen bedenksel van de schrijver, ze bestaan echt. Een Japanse psychiater, Saîto Tamaki, bedacht deze naam voor hen: de jongvolwassenen – tussen de 17 en 39 jaar – die zich terugtrekken uit de samenleving. Alleen al in Japan zijn er ruim 3 miljoen hikikomori, maar ook in Nederland en elders op de wereld leven ze hun geïsoleerde leven, de computer geeft hen bestaansrecht.

De jongen uit dit boek heeft het druk in zijn kleine kamer. Als hij met zijn denkgenoten de wereld wil verbeteren moeten zij ook de regels van de bestaande wereld veranderen. Oude wetten, oude gezagsvormen, door de overheid vastgelegde leefregels die het oude leven ordenen moeten stuk voor stuk herschreven worden. Daarmee is de jongen bezig. Hij loopt alle ministeries na en verandert de reglementen. Onderwijs, gezondheidszorg, defensie alles komt aan de beurt. Alle bestaande huizen in de nieuwe wereld moeten door meerdere mensen worden bewoond, zo zal zijn moeder een extra bewoner moeten toelaten. Wil ze dat niet, want de jongen wil niet dat zij ongelukkig is, dan kan ze ook vertrekken en met gelijkgezinden gaan samenwonen en een moestuin houden. Dan blijft hij in dit huis met twee andere hikikomori. Zo ordent en schrijft de jongen door, morgen verandert de wereld. Zijn virtuele vriendin Naomi denkt met hem mee. Tussentijds hebben ze seks: via het beeldscherm, heel opwindend. Maar dan komt er een dag dat er een vreemde stem op de gang tot hem spreekt, iemand die niet zijn moeder is. Hij raakt geheel van slag. Wat wil die stem van hem?

Auteur

Gerrit Hoogstraaten (1953) is eigenaar van Faburo, een administratiebureau voor paramedici. Hij debuteerde in 1987 met de verhalenbundel Het schip van zand. Zijn eerste roman verscheen in 2014: Wie vleugels heeft. Daarna volgden een historische en een psychologische roman. Tot dit laatste genre kan ook dit nieuwe boek gerekend worden.

Hoogstraaten werd gefascineerd door de Hikikomori nadat hij daarover een artikel in de Volkskrant had gelezen. Daarin vertelt een moeder hoe het is, om zo’n ‘opgesloten kind’ te hebben. Hij verdiepte zich in de hikikomori en ontdekte dat ze wereldwijd voorkwamen. Op basis daarvan schreef hij deze coming of age roman.

Dit is een fascinerend boek. Hoogstraaten geeft op een verrassende manier blijk van inzicht in deze wereld. Hij schrijft in zijn verantwoording dat het gegeven hem deed denken aan een oude buurjongen van hem, die aan autisme bleek te lijden. Via een therapie werd hij succesvol behandeld. Achteraf vraagt hij zich af of deze buurjongen ook geen hikikomori was geweest, vóór het begrip bekend was. Daarnaast maakte Hoogstraaten gebruik van de dagboeknotities uit de tijd dat hij zelf 27 jaar oud was. In dat dagboek noteerde hij allerlei ideeën die hij nu gebruikte als ideeën voor de hikikomori uit deze roman. ‘Zo ben ik als het ware een dialoog aangegaan met mijn jongere zelf en is dit verhaal in diepste zin ook mijn eigen coming of age in retrospsectief’, schrijft de auteur.

Een bijzonder boeiend boek, dat de lezer ‘pakt’ en al lezende steeds benieuwder maakt hoe de jongen alle problemen in de nieuwe wereld denkt aan te pakken. Het leidt tot een ontroerend slot, dat niet elke hikikomori vergund zal zijn.

Fascinerend, dit boek.

Gerrit Hoogstraaten – Notities van een Hikikomori. ISBN 9-789-08341-841-4, 164 pagina’s, € 20,99. Maassluis: Uitgeverij de Brouwerij 2024.

Geplaatst in Alle Boeken, Diversen | Reacties uitgeschakeld voor Notities van een hikikomori

1974 Wij waren de besten

Geplaatst op 12 juli 2024 door Adrianus

Over naaktzwemmen met ‘knusprige Mädchen’ en verdere bij- en hoofdzaken

‘Zijn wij tóch ingetuind?’

Na de recente uitschakeling door Engeland van het Nederlands voetbalelftal in het Europees Kampioenschap lijkt de natie maar kort aangedaan. Men kan er vrede mee hebben, want de besten waren we niet. Hoe anders was dat 50 jaar geleden toen, met de Bezetting nog vers in het geheugen, een oppermachtig Oranje wel even in de finale zou afrekenen met het toenmalige West-Duitsland. De finale leek slechts een formaliteit. Het liep helaas anders en na een bewogen wedstrijd verloor Nederland en werd de natie in collectieve rouw gedompeld. De onrechtvaardige (want wij waren echt de besten) nederlaag werd pas in 1988 uitgewist.

Wat ging er mis? In 2004 publiceerde Auke Kok Wij waren de besten, waarin hij de gang van zaken in 1974 gedetailleerd reconstrueerde met onder meer portretten van spelers en coaches van beide teams en de scheidsrechter. Het werd het bestverkochte en meest intrigerende voetbalboek van het jaar. Kok won er de Nico Scheepmaker Beker mee voor het beste sportboek van het jaar.

Dit boek is een herziene en aangevulde jubileumuitgave, aangevuld door een recente zeer lezenswaardige bijdrage over en met Willem van Hanegem, waarin deze onder meer vertelt hoe hij Cruijff en Michels heeft ervaren en hoe hij vijf jaar later wraak nam op Gert Müller. Hij besluit ‘Het is toch mooi dat de mensen het nog steeds over ons spel van toen hebben?… Over de Duitsers hoor je haast niemand. Dus eigenlijk hebben we het wel goed gedaan, toch? Gewoon de manier waarop.’   

Auteur

Auke Kok (1956) is historicus, journalist en columnist. Hij schreef onder andere Holleeder De jonge jaren, 1936 Wij gingen naar Berlijn (sportboek van het Jaar 2017), Johan Cruijff de biografie en 1988 Wij hielden van Oranje.  

De werkwijze van Kok is welhaast antropologisch te noemen. Hij interviewde talloze betrokkenen en bestudeerde de relevante literatuur, uiteraard met bronverwijzing. In zijn beschrijving speelt de tijdgeest een belangrijke rol. Er werd destijds veel gerookt en gedronken en sommige spelers sprongen regelmatig uit de band op alle mogelijke gebieden.

Het pièce de résistance was het beruchte feestje bij en in het zwembad van het hotel waarbij enkele spelers, waaronder aanvoerder Johan Cruijff en een drietal aantrekkelijke meisjes betrokken zouden zijn. Bleef het bij flirten en naaktzwemmen? Sommige Oranjevrouwen, waaronder Danny Cruijff namen het gebeurde hoog op. Johan leek met zijn gedachten meer bezig zijn huwelijk te redden dan met het voorbereiden van de finale. Kok geeft een gedetailleerde reconstructie, waarbij veel betrokkenen hun licht lieten schijnen over de hamvraag. Alleen mis ik drie belangrijke informanten: de ‘knusprige’ meisjes van weleer, inmiddels omaatjes als ze nog leven. Waarom zijn zij nooit achterhaald en ondervraagd?

Verder vind ik het merkwaardig dat het portret van Wim Jansen, destijds een vaste waarde in Oranje, ontbreekt terwijl er veel meer aandacht werd besteed aan de reserves Ruud Geels en Piet Keizer.

Kok verklaart hoe factoren binnen en buiten het veld leidden tot het verlies in de finale en concludeert terecht: Voor Oranje was de finale een wedstrijd te veel geweest.

Een must voor de ware voetballiefhebber. Ook de moeite waard om te herlezen.

Auke Kok – 1974 Wij waren de besten. ISBN 978-90-468-7390-6, 367 pagina’s, € 19,74. Amsterdam: Uitgeverij Hollands Diep, herziene en uitgebreide uitgave 2024.

Geplaatst in Alle Boeken, Cultuur, Geschiedenis, Voetbal | Reacties uitgeschakeld voor 1974 Wij waren de besten

De Witte Kerk

Geplaatst op 10 juli 2024 door Piet Windhorst

De lotgevallen van Willem Boy

Mythische gebeurtenissen in de geschiedenis van West-Friesland.

De Witte Kerk is een overwegend historische roman met een bijzonder rijke inhoud. Naast het boeiende en soms romantische verhaal van Willem Boy worden enkele perioden uit de geschiedenis van West-Friesland beschreven. Het gaat dan om de vroege geschiedenis, waarbij ook mythologie aan de orde komt met de godin Frya. De latere strijd tussen de Friezen en de Hollanders komt eveneens ter sprake. Centraal staat daarbij de ondergang van het plaatsje Vronen, waarvan Graaf Jan van Holland 3000 inwoners doodde. Ook het beleg van Alkmaar speelt een grote rol.

Het hoofdstuk met Ada Booij als hoofdpersoon speelt in het heden. Ze bezoekt Abraham Zas, een nazaat van Laurens Zas, voormalig rector van de Latijnse School van Alkmaar in de zestiende eeuw. Hij vertelt haar enkele geheimen over de familiegeschiedenis en overhandigt haar een zeer oud geschrift met informatie over haar voorouders.

Auteur

Leo Zonneveld (1954) is een Nederlandse schrijver. Na zijn studie wiskunde werkte hij 34 jaar in de IT. Nu werkt hij als bijlesdocent wiskunde en docent/taalcoach. Zijn schrijversloopbaan begon met het schrijven van korte verhalen. In 2010 publiceerde hij zijn eerste boek De stem uit de zee. In 2013 verscheen de avonturenroman De terugkeer naar het licht. Het nauwe contact met zijn pleegdochter uit Armenië inspireerde hem tot het schrijven van Anna (20180 Zijn liefde voor geschiedenis komt duidelijk naar voren in deze nieuwste roman.

De geschiedenis van het oude Friesland, toen sterk verbonden met Denemarken, is zeer interessant. Het is jammer dat de schrijver hierover lange lessen afsteekt met veel korte feiten. Gelukkig zijn er ook boeiende verhalen over Willem Boy op de Latijnse School en zijn relatie met de burgemeestersdochter Ada van Foreest. Spannend is het verhaal over de ontvoering van Willem. Het gebeurt met koetsen, er is een overtocht over de Zuiderzee en een tocht naar de koningsterp van Finn, koning der Friezen, bij Wijnaldum. De gebeurtenissen aldaar zijn heel beeldend beschreven, een mooi hoofdstuk.

De roman kent enkele markante persoonlijkheden. In de eerste plaats pater Joannes, die Willem over de geschiedenis vertelt. Hij bemerkt dat Willem een intelligente jongen is en daarom zorgt hij ervoor dat hij de Latijnse School kan volgen in Alkmaar. Ook de rector van de school, de heer Zas, maakt het mogelijk dat Willem als arme boerenjongen aan zijn school kan studeren.

In het boek komen talrijke geestverschijningen voor. De schrijver doet zijn best om deze tijdsanomalieën te verklaren. Er wordt beweerd dat sommige mensen de gave hebben verschijningen waar te nemen. Daar wordt zelfs een bewijs voor gegeven. Hoewel de geest en de  echte persoon elkaar ontmoeten mogen zij elkaar niet aanraken. Wel worden voorwerpen doorgegeven: een ketting en een munt. De schrijver overdrijft met het grote aantal verschijningen.

Het spannendste deel gaat ongetwijfeld over het beleg van Alkmaar. Willem woont in Sint Pancras en wordt geconfronteerd met de Spaanse soldaten die buiten de stad bivakkeren. Willem speelt een zeer heldhaftige rol. Jammer dat er weinig wordt verteld over de eigenlijke strijd. De auteur besteedt meer aandacht aan de twisten tussen katholieken en protestanten.

Een interessante en boeiende historische roman.

Leo Zonneveld – De Witte Kerk. De lotgevallen van Willem Boy. ISBN 978-94-6365-652-8, 220 pagina’s, € 22,50. Leeuwarden: Uitgeverij Elikser 2024.

Geplaatst in Alle Boeken, Geschiedenis | Reacties uitgeschakeld voor De Witte Kerk